پرفنازین (Perphenazine)

• توسط : معصومه حیدری
• در : ۱۴۰۰-۰۳-۰۴
• در : داروهای صنعتی

مقدمه

از پرفنازین (Perphenazine) برای درمان اختلالات روان پریشی استفاده می شود. تاثیر درمانی پرفنازین با مهار گیرنده های دوپامینی در سیستم مزوکورتیکال و مزولیمبیک می باشد. داروی مورد نظر می تواند موجب نیاز به افزایش دریافت انسولین در بیماران دیابتی شود. لذا می بایست میزان قند خون بیمارانی که مرتبا از انسولین استفاده می کنند را در زمان مصرف پرفنازین به دقت مورد بررسی قرار دهید. با کاربردها، تداخلات و عوارض جانبی پرفنازین (Perphenazine) همراه هستیم.

پرفنازین چیست؟ کاربردهای آن کدام است؟

نام عمومی: پرفنازین (Perphenazine)
نام تجاری: Trilafon
اشکال دارویی: قرص خوراکی (۱۶ میلی گرم؛ ۲ میلی گرم؛ ۴ میلی گرم و ۸ میلی گرم)

آشنایی با کاربردها، تداخلات و عوارض جانبی پرفنازین (Perphenazine)

• پرفنازین جزء داروهای ضد روان پریشی فنوتیازین (phenothiazine) است.
• از پرفنازین برای درمان اختلالات روان پریشی از جمله اسکیزوفرنی استفاده می شود. این دارو برای کنترل حالت تهوع و استفراغ شدید نیز کاربرد دارد.

از داروی مورد نظر (پرفنازین) ممکن است برای مواردی که در این راهنمای دارویی ذکر نشده است نیز استفاده شود.

تذکرات دارویی

• در شرایطی نباید از پرفنازین استفاده شود از جمله، ابتلا به بیماری کبدی، آسیب مغزی، نارسایی مغز استخوان، اختلال در سلول های خونی، همچنین در صورتی که از الکل و یا داروهایی که باعث خواب آلودگی می شوند، زیاد استفاده می کنید.
• این دارو برای استفاده در بزرگسالان مسنی که به روان پریشی وابسته به زوال عقل مبتلا هستند، مورد تأیید نیست.
• در صورت داشتن انقباضات و یا حرکات غیر قابل کنترل چشم، لب، زبان، صورت، بازوها و یا پاها، فورا با پزشکتان مشورت نمایید. زیرا این موارد می توانند نشانه های اولیه عوارض جانبی خطرناک این دارو باشند.

نکاتی قابل توجه قبل از مصرف دارو

آشنایی با کاربردها، تداخلات و عوارض جانبی پرفنازین (Perphenazine)

در صورت داشتن حساسیت به هر نوع فنوتیازین (از جمله پروفنازین، کلرپرومازین، پروکلرپرازین، پرومتازین، تیوریدازین) و یا در صورتی که به موارد زیر مبتلا هستید، نباید پرفنازین را مورد استفاده قرار دهید:

• بیماری کبدی
• ضربه مغزی
• نارسایی مغز استخوان
• اختلالات سلول های خونی (از جمله تعداد کم پلاکت ها یا تعداد پایین گلبول های قرمز یا سفید)
• در صورتی که از الکل و یا داروهایی که باعث خواب آلودگی می شوند، زیاد استفاده می کنید.
• داروی پرفنازین برای استفاده در بزرگسالان مسنی که به روان پریشی وابسته به زوال عقل مبتلا هستند، مورد تأیید نیست. زیرا این دارو می تواند خطر مرگ را در این افراد افزایش دهد.

به طور کلی، برای درمان با هر دارویی از جمله پرفنازین در ابتدا باید مطمئن شویم که داروی دریافتی برای ما بی خطر و مفید خواهد بود، بنابراین قبل از دریافت دارو باید نسبت به مشکلات سلامتی تان با پزشک مشورت نمایید تا دارویی با کم ترین عوارض و بیش ترین تاثیرگذاری تجویز شود. از جمله مشکلات و شرایط سلامتی که قبل از مصرف پرفنازین باید در نظر گرفته شده و در مورد آن ها با پزشک مشورت نمود، شامل موارد زیر است:

• افسردگی شدید یا درمان نشده
• بیماری قلبی یا فشار خون بالا
• بیماری کلیوی
• آسم شدید، آمفیزم ، یا سایر مشکلات تنفسی
• تشنج
• بیماری پارکینسون
• سرطان پستان
• تومور غده فوق کلیه (pheochromocytoma)
• بزرگ شدن پروستات یا مشکلات ادراری
• مقادیر کم کلسیم در خون (هیپوکلسمی)
• گلوکوم
• در صورت بروز عارضه جانبی جدی در زمان استفاده از پرفنازین یا سایر فنوتیازین ها

اگر در زمان استفاده از پرفنازین، نباید در معرض گرما یا سرمای شدید و یا سموم حشره کش قرار بگیرید.

اگر باردار هستید و یا قصد بارداری دارید، پزشکتان را از این موضوع مطلع سازید. زیرا مصرف داروهای ضد روان پریشی در ۳ ماه آخر بارداری می تواند موجب بروز مشکلات تنفسی، مشکلات تغذیه ای و یا بروز علائم ترک در نوزاد شود.

شیردهی در زمان استفاده از داروی پرفنازین ممکن است خطرناک باشد. لذا در مورد هر گونه خطرات احتمالی در این دوران، می توانید با پزشکتان صحبت کنید.

چگونگی استفاده از پرفنازین

آشنایی با کاربردها، تداخلات و عوارض جانبی پرفنازین (Perphenazine)

• دارو را باید بر طبق دستورالعمل های روی جعبه دارو و یا نسخه تجویزی پزشک مصرف کنید. زیرا گاهی اوقات، برای دریافت بهترین اثر بخشی، ممکن است دوز مصرفی تان توسط پزشک تغییر داده شود. لذا نباید از  داروی پرفنازین با مقادیری بیش تر یا کم تر و یا بیش تر از مدت توصیه شده استفاده کنید.
• در زمان مصرف دارو، مکررا به آزمایشات پزشکی نیاز خواهید داشت.
• در صورت نیاز به جراحی، پیش از موعد جراحی، به جراحتان اطلاع دهید که در حال استفاده از این دارو هستید.
• قطع ناگهانی این دارو می تواند موجب بروز علائم ناخوشایند و آزار دهنده ای از جمله حالت تهوع و استفراغ، سرگیجه یا لرزش شود لذا نباید مصرف پرفنازین را به طور ناگهانی قطع نمود. در رابطه با قطع ایمن و بدون عوارض دارو می توانید با پزشک تان مشورت نمایید.
• داروی پرفنازین را باید در دمای اتاق و به دور از رطوبت، گرما و نور نگه داری کنید.

فراموشی دوز مصرفی دارو

دوز فراموش شده ی پرفنازین را باید به محض یادآوری استفاده کنید. اگر مدت زیادی از زمان مصرف دوز فراموش شده، گذشته بود، طوری که تقریباً نوبت دریافت دوز تعیین شده بعدی شما فرا رسیده باشد، از دوز فراموش شده صرف نظر کنید. برای جبران نوبت فراموش شده، نباید دارویی اضافه تر استفاده شود.

مصرف بیش از حد از دارو

در صورت استفاده بیش از حد از دارو، باید به اورژانس مراجعه کنید.

نکاتی قابل توجه حین مصرف داروی پرفنازین 

آشنایی با کاربردها، تداخلات و عوارض جانبی پرفنازین (Perphenazine)

• داروهای مختلف بر روی افراد مختلف می تواند عوارض متفاوتی ایجاد کند. لذا تا زمانی که از تاثیرات داروی پرفنازین بر خود اطلاع ندارید، از رانندگی و یا فعالیت های خطرناک که نیاز به هوشیاری کامل دارند، خودداری نمایید. زیرا از عوارض این دارو سرگیجه یا خواب آلودگی است که ممکن است موجب سقوط، تصادف و یا صدمات شدید در شما شود.
• از تغییر وضعیت خیلی سریع و ناگهانی از حالت نشسته یا خوابیده به حالت ایستاده خودداری کنید، در صورت عدم رعایت این موضوع ممکن است احساس سرگیجه به شما دست دهد.
• نوشیدن الکل در زمان مصرف این دارو می تواند عوارض جانبی دارو را افزایش دهد. لذا از مصرف الکل در این دوره، خودداری کنید.
• در معرض نور خورشید یا تخت های برنزه قرار نگیرید. زیرا داروی مورد نظر (پرفنازین) می تواند به راحتی باعث آفتاب سوختگی در شما شود. بنابراین در زمان قرار گرفتن در محیط آزاد، لازم است تا از لباس محافظ و ضد آفتاب (SPF 30 یا بالاتر) استفاده کنید.

عوارض جانبی پرفنازین (Perphenazine)

آشنایی با کاربردها، تداخلات و عوارض جانبی پرفنازین (Perphenazine)

در صورت مشاهده هر یک از نشانه ها و علائم واکنش های آلرژیکی به پرفنازین از جمله کهیر، مشکلات تنفسی، تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو، به اورژانس مراجعه کنید.

یکی از عوارض جانبی این دارو، ایجاد اختلالات جدی حرکتی، در صورت مصرف دوزهای بالا یا استفاده طولانی مدت از پرفنازین می باشد. بنابراین هر چه مدت زمان استفاده تان از پرفنازین بیش تر باشد، احتمال ابتلا به این اختلال (به ویژه اگر خانم یا فرد مسن باشید) نیز بیش تر خواهد شد.

در صورت بروز عوارض و نشانه هایی در حین مصرف دارو، از جمله موارد زیر، فورا پزشک تان را مطلع سازید:

• حرکات کنترل نشده عضلانی در بازوها یا پاها، یا صورت (مانند جویدن، اخم کردن، حرکت زبان، چشمک زدن و یا حرکت چشم ها)
• نشانه های بدتر شدن اسکیزوفرنی
• گیجی، پارانویا، احساس بی قراری یا هیجان
• تشنج
• احساس سبکی
• زردی (زردی پوست یا چشم)
• ادرار کم یا بدون ادرار
• ضربان قلب کند، نبض ضعیف، تنفس ضعیف یا سطحی
• تعداد کم گلبول های سفید خون – تب، لرز، زخم های دهانی، زخم های پوستی، گلودرد، سرفه، مشکلات تنفسی
• واکنش های شدید سیستم عصبی – عضلات بسیار سفت، تب شدید، تعریق، ضربان قلب سریع یا ناهماهنگ
• عوارض جانبی از جمله خشکی دهان، یبوست، لرزش و خواب آلودگی در بزرگسالان مسن ممکن است بیش تر رخ دهد.

عوارض جانبی شایع پرفنازین ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• سرگیجه خفیف یا خواب آلودگی
• تاری دید، سردرد
• مشکلات خواب (بی خوابی)، خواب های عجیب و غریب
• از دست دادن اشتها، استفراغ، اسهال، یبوست
• افزایش تعریق یا ادرار
• خشکی دهان یا گرفتگی بینی
• تورم یا ترشح در پستان
• خارش خفیف یا بثورات پوستی

عوارض جانبی داروی پرفنازین، محدود به موارد ذکر شده در بالا نیست و ممکن است در افراد مختلف، عوارض دیگری نیز رخ دهد. پس برای مشاوره پزشکی درباره عوارض جانبی داروی مورد نظر می توانید با پزشک تان تماس بگیرید.

اطلاعات مربوط به میزان مصرف داروی پرفنازین

آشنایی با کاربردها، تداخلات و عوارض جانبی پرفنازین (Perphenazine)

دوز معمول بزرگسالان جهت درمان روان پریشی:

بیمارانی غیر بستری در بیمارستان:

• دوز توصیه شده: ۴ تا ۸ میلی گرم خوراکی ۳ بار در روز، با یک دوز کاهشی به حداقل دوز موثر در اسرع وقت
• حداکثر دوز: ۲۴ میلی گرم در روز

بیماران بستری در بیمارستان:

• دوز توصیه شده: ۸ تا ۱۶ میلی گرم خوراکی ۲ تا ۴ بار در روز
• حداکثر دوز: ۶۴ میلی گرم در روز

توجهات:

• دوزهای مصرفی بیمارانی که در بیمارستان بستری نیستند باید به ۲۴ میلی گرم در روز محدود شود. حداکثر دوزهای ۶۴ میلی گرم، باید در بیماران بستری استفاده شود.

موارد استفاده: درمان اسکیزوفرنی

دوز معمول بزرگسالان برای درمان حالت تهوع یا استفراغ:

• دوز پیشنهادی: ۸ تا ۱۶ میلی گرم خوراکی، در دوزهایی منقسم
• حداکثر دوز: ۲۴ میلی گرم در روز، در دوزهایی منقسم

توجهات:

• دوز مصرفی دارو باید در اسرع وقت کاهش یابد.

موارد استفاده: حالت تهوع و استفراغ شدید

دوز معمول کودکان برای درمان روان پریشی:

۱۲ سال به بالا:

بیماران غیر بستری در بیمارستان:

• دوز توصیه شده: ۴ تا ۸ میلی گرم خوراکی ۳ بار در روز، با یک دوز کاهشی به حداقل دوز موثر در اسرع وقت
• حداکثر دوز: ۲۴ میلی گرم در روز

بیماران بستری در بیمارستان:

• دوز توصیه شده: ۸ تا ۱۶ میلی گرم خوراکی ۲ تا ۴ بار در روز
• حداکثر دوز: ۶۴ میلی گرم در روز

توجهات:

• دوزهای مصرفی بیمارانی که در بیمارستان بستری نیستند باید به ۲۴ میلی گرم در روز محدود شود. حداکثر دوزهای ۶۴ میلی گرم، باید در بیماران بستری استفاده شود.

موارد استفاده: درمان اسکیزوفرنی

دوز معمول کودکان برای تهوع یا استفراغ:

۱۲ سال به بالا:

• دوز پیشنهادی: ۸ تا ۱۶ میلی گرم از راه خوراکی، در دوزهایی منقسم
• حداکثر دوز: ۲۴ میلی گرم در روز، در دوزهایی منقسم

توجهات:

• دوز مصرفی دارو باید در اسرع وقت کاهش یابد.

موارد استفاده: حالت تهوع و استفراغ شدید

چه داروهایی بر پرفنازین تأثیر می گذارد؟ (تداخلات دارویی)

آشنایی با کاربردها، تداخلات و عوارض جانبی پرفنازین (Perphenazine)

مصرف هم زمان بسیاری از داروها، می تواند موجب بروز عوارض ناخواسته و آزار دهنده شود. مصرف پروفنازین با سایر داروهایی که باعث خواب آلودگی و یا کند شدن تنفس می شود، می تواند عوارض جانبی خطرناکی به وجود آورد. لذا قبل از استفاده از داروهای مخدر، قرص های خواب آور، شل کننده های عضلات و یا داروهای اضطراب و تشنج، با پزشک تان مشورت نمایید.

علاوه بر موارد ذکر شده، بسیاری از داروها از جمله داروهای تجویز شده و بدون نسخه، ویتامین ها و محصولات گیاهی می توانند با بلادونا تداخل ایجاد کنند. لذا در طول دوره درمان با این محصول، در مورد تمام داروهایی که استفاده می کنید به پزشک خود اطلاع دهید. لذا نباید بدون مشورت با پزشک تان، مصرف داروی جدیدی را شروع کنید.

علاوه بر موارد ذکر شده، بسیاری از داروها از جمله داروهای تجویز شده و بدون نسخه، ویتامین ها و محصولات گیاهی می توانند با پرفنازین تداخل ایجاد کنند. لذا در طول دوره درمان با داروی مورد نظر، می بایست در مورد تمام داروهایی که استفاده می کنید، داروهایی که مصرف شان را آغاز و یا قطع می کنید، با پزشک تان مشورت نمایید.

همیشه به خاطر داشته باشید که نباید داروی پرفنازین و دیگر داروها را در دسترس کودکان قرار دهید، هرگز داروهای خود را با دیگران به اشتراک نگذارید، حتی اگر علائمی شبیه به علائم شما را داشته باشند و این دارو را فقط برای موارد تجویز شده استفاده کنید.

همواره با پزشک و یا ارائه دهندگان خدمات بهداشتی مشورت کنید تا مطمئن شوید که اطلاعاتی که در این صفحه نمایش داده شده، در مورد شرایط شخصی شما نیز صدق می کند.

کلام پایانی

پرفنازین جزء داروهای ضد روان پریشی فنوتیازین بوده که از آن برای درمان اختلالات روان پریشی از جمله اسکیزوفرنی و همچنین کنترل حالت تهوع و استفراغ شدید استفاده می شود. در صورت استفاده سایر داروها، طی درمان با پروفنازین، ممکن است تداخلات دارویی پیش آید که در این صورت از اثرگذاری دارو کاسته شده و عوارض جانبی خطرناکی ممکن است رخ دهد. از عوارض جانبی پرفنازین (Perphenazine) می توان به حرکات کنترل نشده عضلانی، بدتر شدن علائم اسکیزوفرنی، تشنج، گیجی، زردی، واکنش های شدید سیستم عصبی اشاره نمود. لذا دارو را بدون مشورت با پزشک تان استفاده نکنید و دوزهای مصرفی را بر طبق تجویزات پزشک تان مصرف کنید.