سوماتروپین (Somatropin) چگونه دارویی است؟

• توسط : معصومه حیدری
• در : ۱۳۹۹-۱۰-۰۳
• در : داروهای صنعتی

مقدمه

سوماتروپین (Somatropin) نوعی هورمون رشد انسانی است که برای رشد استخوان ها و عضلات از اهمیت برخوردار است. سوماتروپین برای درمان نارسایی رشد در کودکان و بزرگسالانی که فاقد هورمون رشد طبیعی هستند استفاده می شود و این شامل افرادی است که مبتلا به سندرم نونان، سندرم ترنر، سندرم پرادر-ویلی، کوتاهی قد در بدو تولد با رشد ناکافی و کوتاهی قد با دلایل ناشناخته هستند. سوماتروپین همچنین در بزرگسالان جهت درمان سندرم روده کوتاه یا جلوگیری از کاهش شدید وزن مرتبط با ایدز استفاده می شود.

مواردی مهم درمورد سوماتروپین

سوماتروپین (Somatropin)

در صورت ابتلا به سرطان، رتینوپاتی دیابتی یا تحت درمان سندرم Prader-Willi هستید و یا اضافه وزن یا مشکلات تنفسی شدید دارید، نباید از سوماتروپین استفاده کنید. اگر به دلیل نارسایی ریوی، بیماری جدی دارید و یا به عوارض ناشی از جراحی، آسیب یا عوارض پزشکی اخیر مبتلا هستید، نباید از سوماتروپین استفاده کنید.

لذا قبل از مصرف این دارو باید به نکات زیر توجه نمایید:

اگر به سوماتروپین یا بنزیل الکل حساسیت دارید، یا مبتلا به موارد زیر هستید، پس نباید از سوماتروپین استفاده کنید:

• یک بیماری جدی به دلیل نارسایی ریه، یا عوارض ناشی از جراحی اخیر، آسیب یا عوارض پزشکی
• سرطان فعال
• مشکلات چشمی ناشی از دیابت (رتینوپاتی دیابتی)
• تحت درمان سندرم پرادر-ویلی باشید و اضافه وزن دارید و یا مشکلات تنفسی شدید (از جمله آپنه خواب) داشته باشید.

اگر تا به حال به موارد زیر مبتلا بوده اید به پزشک خود درباره این موارد اطلاع دهید:

• سرطان (به ویژه در دوران کودکی)
• دیابت
• مشکلات تنفسی، آپنه خواب
• اختلال غده هیپوفیز
• انحنای غیرطبیعی ستون فقرات (اسکولیوز)
•  کم کاری تیروئید
• آسیب به سر یا تومور مغزی
• سرطان مغز و پرتودرمانی در دوران کودکی

در بعضی موارد، سوماتروپین نباید در کودکان استفاده شود. برندهای خاصی از سوماتروپین حاوی ماده ای است که می تواند باعث عوارض جانبی جدی و یا مرگ در نوزادان بسیار کوچک و یا نوزادان نارس شود. لذا این دارو را بدون توصیه پزشکی به کودک ندهید.

در صورت بارداری یا شیردهی به پزشک خود اطلاع دهید.

چگونه باید از سوماتروپین استفاده کنیم؟

سوماتروپین (Somatropin)

دوز و برند سوماتروپین و میزان دفعات استفاده از آن به شرایطی که تحت درمان هستید بستگی دارد. تمام دستورالعمل های روی نسخه خود را دنبال کنید و تمام راهنماهای دارو یا برگه دستورالعمل ها را به دقت مطالعه نمایید. دارو را دقیقاً طبق دستورالعمل استفاده کنید.

سوماتروپین به عضله یا زیر پوست تزریق می شود و یک ارائه دهنده خدمات بهداشتی می تواند به شما آموزش دهد که چگونه خودتان به درستی از دارو استفاده کنید.

دستورالعمل های استفاده همراه با دارو را مطالعه کنید و طبق آن ها عمل نمایید. اگر مشکلی در درک دستورالعمل های استفاده صحیح داشتید، از سوماتروپین استفاده نکنید و اگر سوالی داشتید باید از پزشک یا داروساز خود بپرسید.

دارو را تکان ندهید. اگر دارو کدر به نظر می رسد، یا رنگ آن تغییر کرده و یا ذراتی در آن وجود دارد، از آن استفاده نکنید. برای تهیه داروی جدید با داروساز خود مشورت کنید.

اگر داروی شما همراه با سرنگ، کارتریج یا قلم تزریق است، فقط از آن وسیله ها برای دارو استفاده کنید و همچنین ممکن است به آزمایش های مکرر پزشکی نیاز داشته باشید.

برای کمک به کنترل وضعیت خود، هر برنامه غذایی که توسط پزشک یا مشاور تغذیه برای شما تجویز شده را دنبال کنید.

نحوه نگه داری این دارو به برند سوماتروپین و رقیق کننده ای که استفاده می کنید بستگی دارد. اگر در مورد نگه داری مناسب داروهای خود سوالی دارید از داروساز خود سوال کنید.

بعد از گذشت تاریخ انقضا برچسب، سوماتروپین باقی مانده را دور بریزید.

فقط یک بار از سوزن و سرنگ استفاده کنید و سپس آن ها به صورت کاملا بهداشتی دور بریزید. دارو را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگه دارید.

فراموشی دوز دارو

در اسرع وقت و به محض یادآوری، دارو را استفاده کنید، اما اگر نزدیک به نوبت بعدی است، از دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همزمان از دو دوز دارو استفاده نکنید.

اما اگر بیش از ۳ دوز متوالی را فراموش کردید، برای راهنمایی با پزشک خود تماس بگیرید.

اوردوز ناشی از مصرف زیاد سوماتروپین

به دنبال فوریت های پزشکی باشید. اوردوز ناشی از مصرف بیش از حد سوماتروپین می تواند باعث لرزش، تعریق سرد، افزایش گرسنگی، سردرد، خواب آلودگی، ضعف، سرگیجه، ضربان قلب سریع و حالت تهوع شود. مصرف بیش از حد طولانی مدت ممکن است باعث رشد بیش از حد شود.

هنگام استفاده از سوماتروپین از چه مواردی باید خودداری کنیم؟

اگر از زورباتیو برای درمان سندرم روده کوتاه استفاده می کنید، از نوشیدن آب میوه یا نوشیدنی های سودا خودداری کنید.

در صورت ابتلا به سندرم روده کوتاه از نوشیدن الکل خودداری کنید. الکل می تواند معده را تحریک کند و وضعیت شما را بدتر نماید.

عوارض جانبی سوماتروپین یا هورمون رشد

سوماتروپین (Somatropin)

در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک مانند کهیر، تنفس دشوار، تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو از فوریت های پزشکی کمک بگیرید.

مشکلات تنفسی جدی ممکن است در بیماران مبتلا به سندرم Prader-Willi که از سوماتروپین استفاده می کنند، رخ دهد. اگر به سندرم پرادر-ویلی مبتلا هستید، در صورت بروز علائم ریوی و یا مشکلات تنفسی مانند تنگی نفس، سرفه یا خروپف های جدید و یا زیاد، سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید.

در صورت داشتن موارد زیر، بلافاصله با پزشک خود مشورت کنید:

• درد در زانوها یا باسن، راه رفتن با لنگی
• درد گوش، تورم، گرما یا تخلیه
• بی حسی یا گزگز مچ دست، دست یا انگشتان یا تخلیه ترشحات
• تورم شدید در دست و پاها
• تغییر در رفتار
• مشکلات بینایی، سردردهای غیر معمول
• تغییر در شکل یا اندازه خال
• درد یا تورم در مفاصل
• پانکراتیت – درد شدید در قسمت فوقانی معده که به سمت پشت گسترش می یابد، تهوع و استفراغ
• قند خون بالا – افزایش تشنگی، افزایش ادرار، خشکی دهان، بوی تنفس میوه ای.
• افزایش فشار داخل جمجمه – سردردهای شدید، صدای زنگ در گوش، سرگیجه، حالت تهوع، مشکلات بینایی، درد پشت چشم
• علائم مشکلات غده فوق کلیه – ضعف شدید، سرگیجه شدید، کاهش وزن، تغییر در رنگ پوست، احساس ضعف یا خستگی زیاد

عوارض جانبی شایع ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد، خارش یا تغییرات پوستی در محل تزریق دارو
• تورم ، افزایش سریع وزن
• درد عضله یا مفصل
• بی حسی یا گزگز کردن
• درد یا گاز معده
• سردرد، کمردرد
• علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا، گرفتگی بینی، عطسه، گلودرد، گوش درد

البته موارد ذکر شده لیست کاملی از عوارض جانبی داروی سوماتروپین (Somatropin) نیست و ممکن است موارد دیگری نیز رخ دهد. برای مشاوره پزشکی در مورد عوارض جانبی با پزشک خود مشورت کنید.

تداخلات دارویی سوماتروپین

در مورد سایر داروهای خود، به ویژه موارد زیر با پزشک خود مشورت کنید:

• قرص های جلوگیری از بارداری یا هورمون درمانی
• انسولین یا داروی دیابت خوراکی
• یک استروئید (پردنیزون، دگزامتازون، متیل پردنیزولون و غیره).

این لیست کاملی از داروهایی نیست که ممکن است با سوماتروپین تداخل ایجاد کنند و داروهای دیگری که ممکن است ایمی پنم و سیلاستاتین را تحت تأثیر قرار دهند شامل داروهای بدون نسخه، ویتامین ها و محصولات گیاهی باشند.

به یاد داشته باشید که باید این دارو و سایر داروها را از دسترس کودکان دور نگه دارید و هرگز داروهای خود را با دیگران به اشتراک نگذارید و داروی سوماتروپین را فقط برای موارد تجویز شده استفاده کنید.

کلام پایانی

هورمون رشد، هورمونی ضروری جهت رشد بافت‌ های بدن مانند عضلات و استخوان ها است و همیشه مقادیر طبیعی این هورمون، جهت انجام فرایندهای گوناگون در بدن بویژه کودکان نیاز است، ولی تولید زیاد هورمون رشد در بدن ممکن است موجب بروز مشکلاتی حاد شود. سوماتروپین (Somatropin) یا هورمون‌ رشد که به اسم سوما نیز در بین بدنسازان و ورزشکاران شناخته می ‌شود در طی سال ‌های گذشته افزایش داشته است.