پروستاتیت چیست و چطور درمان می شود؟

• توسط : جواد کریمی
• در : ۱۳۹۹-۰۳-۱۰
• در : پیشگیری و درمان سلامت مردان

پروستاتیت (Prostatitis) به معنی التهاب در غده پروستات می‌باشد. پروستات، عضوی گردویی شکل (و تقریبا به اندازه‌ی یک گردو) از دستگاه تناسلی مردانه است که در ابتدای مجرای ادراری در لگن خاصره قرار گرفته است. این غده‌ی سفت در بدن از قسمت غددی و قسمت عضلانی-همبندی تشکیل شده است که مجرای ادرار را احاطه کرده است. غده‌ی پروستات در دوران کودکی نسبتاً کوچک باقی می‌ماند و در سن بلوغ و تحت تاثیر تستوسترون شروع به رشد می‌کند. این غده در حدود سن ۲۰ سالگی به یک اندازهٔ تقریبا ثابت می‌رسد و تا حدود ۴۰ الی ۵۰ سالگی به همان اندازه باقی می‌ماند. وزن پروستات در فرد بالغ سالم حدود ۲۰–۲۵ گرم و اندازه آن ۴×۲×۳ سانتی‌مترمکعب است. سخت یا دردناک بودن دفع ادرار، تکرر ادرار، تب، کمردرد، درد کشاله ران، کاهش میل جنسی و … از علائم این عارضه هستند. پروستاتیت احتمال دارد با سایر عفونت‌ های مجرای ادرار اشتباه شود که برای تشخیضص درست آن باید به پزشک مراجعه کرد.

علائم پروستاتیت

چهار نوع پروستاتیت وجود دارد. هر کدام از آنها علائم و علل خاص خود را دارند.

پروستاتیت حاد:

 این نوع دارای علائمی شبیه به آنفولانزا می‌باشد که همزمان با شروع عفونت، علائمی همچون تب و لرز و حالت تهوع و استفراغ به همراه دارد. این بیماری اغلب توسط انواع باکتری‌ها به وجود می‌آید و عفونت ممکن است از زمانی شروع شود که باکتری توسط ادرار به داخل غده پروستات نفوذ کند. پروستاتيت حاد ممکن است به پروستاتيت مزمن يا آبسه پروستات تبديل شود که در این شرایط جهت تخلیه‌ی آبسه پروستات نياز به جراحی می‌باشد. این نوع پروستاتیت کمترین شیوع را در میان ۴ نوع مختلف آن دارد. علائم شایع آن عبارت است از:

• تب و لرز
• درد لگن
• ادرار کردن دردناک
• خون در ادرار
• ادرار بدبو
• کاهش فشار ادرار
• عدم تخلیه کامل ادرار
• اشکال در دفع سریع ادرار
• تکرر ادرار
• انزال دردناک به هنگام رابطه جنسی
• خون در انزال
• درد مثانه و درد در ناحیه ژنیتال، بیضه یا مقعد

هر میکروبی که باعث عفونت ادراری می‌شود می‌تواند باعث پروستاتیت حاد شود. میکروب‌های شایع در ایجاد این بیماری اشرشیاکلی و پروتئوس می‌باشند. بعضی میکروبهایی که باعث بیماری مقاربتی می‌شوند، نظیر گونوره یا کلامیدیا می‌توانند باعث پروستاتیت حاد نیز بشوند.

انواع پروستاتیت

درمان پروستاتیت حاد بر اساس نوع میکروب ایجاد کننده آن، تجویز آنتی بیوتیک و ضد التهاب است. دوره درمانی پروستاتیت ۴ تا ۶ هفته تجویز آنتی بیوتیک می‌باشد، و اگر سابقه پروستاتیت حاد در فرد وجود داشته باشد دوره درمانی طولانی مدت‌تر خواهد بود. برای کاهش یا از بین بردن علائم می‌توان از یک دسته داروها که آلفا بلوکر نامیده می‌شوند، می‌توان برای بیمار تجویز کرد. از بهترین دارو از این گروه، داروی تامسولوزین است، که اثربخشی آن قابل توجه است. روش درمان، بستری در بیمارستان حداقل به مدت ۵ روز می‌باشد و استفاده از آنتی بیوتیک به داخل رگ می‌باشد. پس از ترخیص داروی خوراکی به مدت ۴ تا ۶ هفته ادامه باید داده شود و بیمار باید به چند نکته درمانی توجه کند.

 پروستاتیت التهابی فاقد علامت:

این اختلال اغلب به صورت تصادفی در طول بررسی وضعیت باروری یا سرطان پروستات تشخیص داده می‎شود. افراد دچار این شکل از پروستاتیت شکایتی از علامت یا ناراحتی ندارند، اما ممکن است در مایع منی یا پروستاتیک آنها سلول‎های تقابل با عفونت وجود داشته باشد. تشخیص پروستاتیت بدون علامت بسیار دشوار است. زیرا علائمی که در طی این بیماری ایجاد می‌شود الزاماً مربوط به پروستات نمی‌باشد. اگر این دردها مربوط به پروستات باشد در معاینه حساس و دردناک مشخص می‌شود. پزشک با ماساژ دادن پروستات قسمتی از ترشحات آن را برمی‌دارد و به آزمایشگاه می‌فرستاد تا علت را بیابد. این نوع پروستاتیت نیاز به درمان ندارد. در مردان مبتلا به ناباروری همراه با این نوع پروستاتیت از آنتی بیوتیک ها و یا داروهای ضد التهاب استفاده می شود.

انواع پروستاتیت

التهاب پروستاتیتت مزمن/ سندرم مزمن درد لگنی (CPPS):

پروستاتیت غیر باکتریال (غیر عفونی) مزمن عبارت از حالتی است که در آن بیمار دارای علائم پروستاتیت می‌باشد، ولی در آزمایش ادرار و ترشحات پروستات وی میکروب یافت نمی‌شود. شایعترین نوع پروستاتیت همین نوع غیر عفونی می‌باشد. اسم دیگر این بیماری سندرم مزمن درد لگن است. اسم این بیماری قبلاً پروستات دردناک بود. علامت اصلی این بیماری درد در ناحیه لگن و میزراه است. در پروستاتیت التهابی بدون علامت درد معمولاً کم و زیاد می‌شود و از بسیار خفیف تا بسیار طاقت فرسا متغیر است. درد معمولاً به پشت و ناحیه مقعد منتشر می‌شود. حتی در بعضی از بیماران نشستن کار مشکلی است. یکی از علائم مهم این بیماری درد هنگام انزال می‌باشد. علت اصلی این بیماری تا کنون مشخص نشده‌است. علائم پروستاتیت مزمن معمولا بی سر و صدا است و برخی از بیماران ممکن است دچار تکرر ادرار، شب ادراری، کاهش قدرت ادرار و یا زور زدن حین ادرار کردن شوند و برخی از بیماران ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند و فقط به طور اتفاقی در آزمایش ادرار، این بیماری تشخیص داده شود. مشخصه پروستات مزمن، عفونت مکرر ادراری(مثانه) است و به همین دلیل باید در مردانی که به طور مکرر دچار عفونت مثانه می شوند، معاینه پروستات و کشت از ترشحات آن به عمل می آید.

انواع پروستاتیت

درمان پروستاتیت مزمن از طریق تجویز یک یا دو آنتی بیوتیک طبق نظر پزشک و بر اساس نتایج آزمایشات و شدت و طول مدت بیماری صورت می گیرد. حداقل زمان مصرف آنتی بیوتیک ۴ تا ۱۲ هفته می باشد. با این روش حدود دو سوم بیماران بهبود می یابند. در آن دسته از بیمارانی که با درمان فوق بهبود نیابند، ممکن است پزشک یک آنتی بیوتیک با مقادیر کم برای مدت بسیار طولانی تجویز نماید. درمان قطعی بیمارانی که با تجویز آنتی بیوتیک معالجه نشوند، برداشتن پروستات از طریق جراحی است.

پروستاتیت مزمن باکتریایی:

علت نوع شایع پروستاتیت مزمن باکتریال، میکروب اشرشیاکلی است. بر اثر این بیماری گلبول های سفید خون در ادرار و خون افزایش می‌یابند و در طول مدت علائم باکتری در ادرار افزایش می‌یابند. پروستاتیت باکتریال (عفونی) مزمن ناشی از عفونت در مدت زیاد پروستات می‌باشد. از هر ۱۰ نفر مرد ۲-۱ نفر در طول زندگی مبتلا به این نوع از عفونت از پروستات می‌شوند. پروستاتیت باکتریال (عفونی) مزمن بیشتر مردان ۵۰-۳۰ ساله را گرفتار می‌کند.

انواع پروستات

علائم رایج این نوع پروستاتیت: سوزش ادرار، درد فصلی، درد عضلانی، خستگی غیرقابل توجیه، دردشکم، درد سوزشی مداوم در آلت و تکرر ادرار ممکن است موجود باشند. ممکن است انزال دردناک باشد زیرا پروستات در هنگام خارج کردن مایع منی منقبض می شود. درد پس از انزال شایع تر است. بعضی از بیماران دچار کاهش میل جنسی، اختلال عملکرد جنسی و مشکلات نعوظ می شوند. درد پس از انزال از شکایت های بسیار اختصاصی است و پروستاتیت مزمن/ سندرم درد مزمن لگن را از بزرگی خوش خیم پروستات افتراق می دهد.

برای درمان دوره های طولانی(۸ تا ۱۲ هفته ای) درمان با آنتی بیوتیک هایی که به خوبی به پروستات نفوذ می کنند ضرورت دارد. داروهایی که به خوبی به پروستات نفوذ می کنند عبارتند از : کینولون ها(سیپرو فلوکساسین، لووفلوکساسین) سولفامیدها(کو-تری موکسازول) و ماکرو لیدها(اریترومایسین، کلاریترومایسین). عفونت های مقاوم در ۸۰ درصد موارد با داروهای مسدودکننده آلفا( مثل تامسولوسین(Flomax )، آلفوزوسین) یا استفاده درازمدت از دوز کم آنتی بیوتیک درمان می شوند. عفونت های عودکننده ممکن است ناشی از ادرارکردن ناکافی( دراثر بزرگی خوش خیم پروستات، مثانه عصبی)، سنگ های پروستات یا ناهنجاری ساختمانی پروستات که به عنوان مخزن عفونت عمل می کند باشند. پیش از این، انجام ماساژ پروستات، اضافه بر دوره های درمان آنتی بیوتیکی را مفید می دانستند ولی این موضوع به اثبات نرسیده است.