هر آنچه که باید راجع به پنی سیلین بدانید

• توسط : محبوبه خاوری
• در : ۱۳۹۹-۰۷-۲۰
• در : دانستنیها

پنی سیلین دارویی است که در خانواده آنتی بیوتیک ها قرار می گیرد؛ این دارو به طور گسترده برای درمان بیماری های باکتریایی مورد استفاده قرار می گیرد. در این مقاله قرار است در مورد اختراع پنی سیلین و این که پنی سیلین چگونه کار می کند اطلاعات مفیدی را به دست آوریم و همین طور بدانیم که آیا مصرف این دارو برای ما عوارضی دارد یا خیر.

یکی از بهترین حوادث پزشکی که به صورت کاملاً تصادفی رخ داد کشف penicillin در اواخر دهه ۱۹۲۰ که به طور کلی تاریخ پزشکی را تحت تأثیر قرار داد و از آن پس انسان ها را وارد عصر جدیدی از علم پزشکی کرد. قبل از ساخت آنتی بیوتیک ها، هیچ درمان موثری برای عفونت های ناشی از باکتری ها، مانند ذات الریه، سل، سوزاک یا تب روماتیسمی وجود نداشت.

penicillin را می توان به عنوان یک “داروی معجزه آسا” شناخت که موفق شد جان انسان های بیشماری را نجات دهد و به طور موثری انواع بیماری های عفونی را درمان کند. امروزه انواع مختلفی از پنی سیلین های طبیعی و مصنوعی وجود دارد که برای درمان طیف وسیعی از بیماری ها مورد استفاده قرار می گیرد اما اگرچه ساخت پنی سیلین و سایر آنتی بیوتیک ها را می توان اتفاق مبارکی در تاریخ پزشکی و معالجه بیماری ها دانست اما هم اکنون برخی از انواع باکتری ها در برابر آن ها مقاوم شده اند و این درمان عفونت ها را دشوار و بعضا غیرممکن می کند.

بیشتر بخوانید : کپسول آموکسی سیلین چیست؟ موارد مصرف و عوارض آن

اختراع پنی سیلین

الکساندر فلمینگ Alexander Fleming، یک استاد باکتری شناسی در لندن بود که به صورت تصادفی موفق به کشف پنی سلین در سال ۱۹۲۸ شد.

ماجرا از این قرار بود که فلمینگ از تعطیلات برگشته بود و قصد داشت به تمیز کردن آزمایشگاه کثیف خود بپردازد که تعدادی از باکتری های استافیلوکوک با مقداری کپک پوشانده شده اند. این کپک در حقیقت نوعی قارچ بود که پنی سیلیوم نوتانیوم نامیده می شد و در قسمت هایی از ظرف که این کپک وجود داشت باکتری ها نتوانسته بودند رشد کنند. فلمینگ دریافت که این کپک از رشد طبیعی باكتری ها جلوگیری می كند. وی یک عصاره از این ماده به دست آورد و عامل فعال آن را “پنی سیلین” نامید و مشخص کرد که این عصاره قادر است بسیاری از باکتری ها را از بین ببرد.

فلمینگ بعد ها راجع به کشفش نوشت: “وقتی صبح ۲۸ سپتامبر ۱۹۲۸ درست بعد از طلوع آفتاب از خواب بیدار شدم به هیچ وجه قصد نداشتم انقلابی را در تاریخ داروسازی برپاکنم و با کشف اولین آنتی بیوتیک، قاتل باکتری ها را بسازم اما حدس می زنم بی آن که بدانم دقیقاٌ همین کار را کردم.”

بعد از کشف penicillin آزمایشگاه فلمینگ منابع لازم برای توسعه کامل آن را نداشت و فلمینگ قادر نبود به تنهایی کشف خود را به یک داروی قابل استفاده تبدیل کند؛ بیش از یک دهه دانشمندان دیگر سعی کردند پنی سیلین را خالص کنند اما در این کار ناموفق بودند.

بیشتر بخوانید : همه آنچه که لازم است از واکسن آنفولانزا بدانید

سپس در سال ۱۹۳۹، هاوارد فلوری Howard Florey، استاد آسیب شناسی در دانشگاه آکسفورد مقاله فلمینگ را در مجله آسیب شناسی تجربی انگلیس خواند؛ او و همکارانش توانستند پني سيلين را تصفيه كرده و تاثير آن بر روي حيوانات را قبل از آزمایش نهایی آن بر انسان ها بسنجند. طبق گزارش انجمن شیمیایی آمریکا (ACS)، در ۱۲ فوریه ۱۹۴۱، آلبرت الکساندر Albert Alexander، اولین دوز پنی سیلین را دریافت کرد. در عرض چند روز پس از دریافت پنی سلین، علائم بهبود در آلبرت الکساندر ظاهر شدند و عفونت خطرناکی که در بدن او وجود داشت شروع به از بین رفتن کرد اما متأسفانه تیمی که فلوری گرد آورده بود قبل از بهبود کامل الکساندر منحل شد و او در اثر عفونت بیماری از دنیا رفت.

نخستین کسی که با کمک پنی سیلین نجات پیدا کرد

یک سال بعد از آلبرت الکساندر و بهبود نسبی او به کمک پنی سلین، پنی سیلین کافی برای درمان موفقیت آمیز بیمار بعدی تولید شد. بیمار بعدی آنه میلر Anne Miller بود که در بیمارستان نیوهاون در ایالات کنتیکت دچار سقط جنین شده بود و بدن او در اثر این جریان دچارعفونت خونی شده بود. تزریق پنی سلین به او جانش را نجات داد؛ بنابرین آنه میلر را می توان نخستین کسی دانست که توسط penicillin نجات پیدا کرد.

تولید انبوه پنی سیلین

در طول جنگ جهانی دوم تولید penicillin به صورت انبوه درآمد و برای درمان عفونت بسیاری از سربازان و بیماران به کار گرفته شد. پژوهش های تاریخی و پزشکی نشان می دهند که اکثر سربازان کشته شده در جنگ نه در اثر جراجت که بیشتر به خاطر عفونت جراحات و زخم هایی که در بدنشان ایجاد می شد جان خود را از دست می دادند اما با کشف penicillin و تولید انبوه آن مرگ و میر ناشی از جراحت های جنگی به صورت قابل توجهی کاهش پیدا کرد و میزان مرگ و میر ناشی از ذات الریه باکتریایی را در سربازان از ۱۸٪ به ۱٪ کاهش داد.

در سال ۱۹۴۵ الکساندر فلمینگ، هاوارد والترفلوری و همکار او ارنست چین، جایزه پزشکی را برای کشف پنی سیلین و کاربردی سازی آن دریافت کردند.

پنی سیلین چگونه کار می کند؟

پنی سیلین را معمولاً به بیماران مبتلا به عفونت های باکتریایی تجویز می کنند. براساس اطلاعات كتابخانه ملي پزشكي ایالات متحده آمریکا، برخي از انواع عفونت هاي باكتريايي كه ممكن است با پني سيلين درمان شوند شامل پنوموني، گلوگاه استرپ  مننژيت، سفليس و سوزاک می شود. علاوه بر این ممکن است از پنی سیلین برای درمان عفونت های دندانی نیز استفاده شود.

بیشتر بخوانید : پنی سیلین جی بنزاتین

به عنوان یک آنتی بیوتیک، پنی سیلین باکتری ها را می کشد یا از رشد و تکثیر آنها جلوگیری می کند. این دارو با حمله به آنزیم هایی که دیواره سلولی باکتری ها را ایجاد می کنند، کار می کند. penicillin مانع از تولید پپتیدوگلیکان که تشکیل دهنده دیواره سلولی باکتری‌ است می شود؛ دیواره سلولی قدرت لازم برای زنده ماندن در بدن انسان را به باکتری ها می بخشد اما penicillin دیواره سلولی را به شدت تضعیف می کند و باعث از بین رفتن باکتری ها می شود و عفونت ناشی از آن را از بین می برد.

چند نوع پنی سیلین وجود دارد؟

برای بیماری های مختلف طبعاً انواع پنی سیلین های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند زیرا نوع باکتری ها و عفونت هایی که در بدن ایجاد می کنند متفاوت از یکدیگر هستند. برخی از انواع پنی سیلین ها عبارتند از: آموکسی سیلین ، آمپی سیلین ، اوگمنتین ، پنی سیلین G و پنی سیلین V.

عوارض جانبی پنی سیلین

آیا مصرف penicillin ها عوارض جانبی دارد؟ پاسخ مثبت است! اگرچهpenicillin جان بسیاری از افراد را نجات داده است و بسیاری از افراد زندگی خود را مدیون آن هستند اما مصرف آن ها همیشه هم مفید نیست. در مواردی استفاده از پنی سیلین ها می تواند عوارض جانبی نسبی داشته باشد که سبب می شود مصرف و تجویز آن ها با دقت بیشتری صورت پذیرد. برای مثال برخی از افراد به پنی سیلین آلرژی دارند و مصرف این دارو ممکن است در آن ها موجب بروز بثورات، کهیر، خارش، تورم پوست ، آنافیلاکسی و علائم دیگر شود.

مصرف بیش از حد آنتی بیوتیک ها و کاهش کارایی آن ها

یکی از موضوعاتی که شاید بتوان آن را به عنوان یکی از عوارض مصرف آنتی بیوتیک ها و penicillin ها در نظر گرفت این موضوع است که پنی سیلین ها با گذشت زمان اثر خود را از دست می دهند زیرا باکتری ها در برابر آنتی بیوتیک هایی که برای از بین بردن آنها طراحی شده اند مقاوم می شوند. طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های ایالات متحده، هر ساله حداقل ۲ میلیون نفر در این کشور مبتلا به عفونت باکتریایی مقاوم در برابر آنتی بیوتیک ها هستند و حداقل ۲۳،۰۰۰ نفر در نتیجه آن جان خود را از دست می دهند.

به گفته کلینیک مایو در ایالات متحده آمریکا، استفاده بیش از حد آنتی بیوتیک در ایجاد مقاومت باکتری ها به آنتی بیوتیک ها مؤثر است. هر بار که فرد آنتی بیوتیک مصرف می کند، بیشتر باکتری ها کشته می شوند اما همیشه چند باکتری مقاوم به دارو برای رشد و تکثیر باقی می مانند و کشته نمی شوند. این بدان معنی است که مصرف منظم آنتی بیوتیک ممکن است تعداد باکتری های مقاوم به دارو در بدن را افزایش دهد.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های ایالات متحده آمریکا، باید در مصرف آنتی بیوتیک ها دقت و وسواس لازم را به خرج داد و از آن ها تنها در زمانی استفاده کرد که بدن دچار عفونت های باکتریایی شده است. یک نکته قابل توجه و مهم در خصوص آنتی بیوتیک ها و پنی سیلین ها این است که استفاده از آن ها در درمان بیماری های ویروسی کاملاً بی تأثیر است لذا در زمان ابتلاء به سرماخوردگی، آنفولانزا، گلودرد، سرماخوردگی ، آنفولانزا، برونشیت و بسیاری از انواع عفونت های سینوسی و عفونت های مرتبط با گوش نمی توان از آنتی بیوتیک ها و پنی سیلین ها به عنوان درمان کننده استفاده کرد.

اما در این مورد استثنائاتی هم وجود دارد و می توان از آنتی بیوتیک برای درمان بسیاری از گلودرد ها و عفونته ای تنفسی فوقانی که در اثر ویروس ایجاد می شوند؛ استفاده کرد. به گفته دکتر سائول آر. هیمز Saul R. Hymes مدیر بخش بیماری های میکروبی بیمارستان کودکان استونی بروک در نیویورک، در حقیقت استفاده از آنتی بیوتیک به عنوان یک روش سریع برای درمان این گونه معضلات شناخته می شود. اما به عقیده هیمز به طور کلی یک مشکل عمده در تجویز نامناسب آنتی بیوتیک وجود دارد که در طی آن برای بیماری های مرتبط و غیر مرتبط ویروسی و باکتریایی، اقدام به تجویز آنتی بیوتیک و پنی سیلین می شود.

مطالعه ای در سال ۲۰۱۶ انجام شد که نشان داد بین ۳۰ تا ۵۰ درصد از کل نسخه های آنتی بیوتیک برای ناراحتی های رایجی چون عفونت گوش، گلودرد و سایر عفونت های نوع تنفسی فوقانی ممکن است نامناسب و غیر ضروری بوده باشد.