دکسترومتورفان چیست؟

• توسط : معصومه حیدری
• در : ۱۳۹۹-۰۹-۱۷
• در : داروهای صنعتی

مقدمه

دکسترومتورفان چیست؟ دکسترومتورفان (dextromethorphan) دارویی ضد سرفه است. این دارو با تاثیر بر روی مرکز کنترل‌کننده سرفه در مغز عمل می‌کند. دکسترومتورفان برای درمان سرفه استفاده شده و بدون نسخه و به تنهایی نیز در دسترس است. دکسترومتورفان سرفه ای را که ناشی از سیگار کشیدن، آسم یا آمفیزم باشد ، معالجه نمی کند. حال نحوه مصرف دکسترومتورفان چگونه است و آیا این دارو دارای عوارض جانبی هم هست؟ و عوارض جانبی دکسترومتورفان کدامست؟ در ادامه مقاله توضیحات بیشتری خواهیم داشت.

اطلاعاتی مهم در مورد دکسترومتورفان

توجه به نکات زیر ضروری است.

دکسترومتورفان چیست؟

به كودکان زیر ۴ سال دكسترومتورفان ندهید و همیشه قبل از دادن داروی سرفه یا سرماخوردگی به کودکان با پزشک مربوطه مشورت کنید. زیرا حتی ممکن است سوء مصرف داروهای سرفه و سرماخوردگی، منجر به مرگ کودکان بسیار کوچک شود.

اگر در طی ۱۴ روز گذشته از مهارکننده MAO مانند ایزوکاربوکسازید (مارپلان)، فنلزین (ناردیل)، راساگیلین (آزیلکت)، سلژیلین (الدپریل ، امسام)، ترانسیل پروپین (پرنات) یا تزریق متیلن بلو استفاده کرده اید، از دکسترومتورفان استفاده نکنید. در صورت مصرف دکسترومتورفان قبل از پاک شدن بازدارنده MAO از بدن، عوارض جانبی جدی و تهدید کننده‌ای برای زندگی فرد ممکن است رخ دهد.

لذا بدون مشورت با پزشک یا داروساز خود، از هیچ داروی بدون نسخه‌ای مانند داروهای ضد سرفه، سرماخوردگی یا آلرژی استفاده نکنید. اگر محصولات خاصی را با هم مصرف می کنید ممکن است به طور تصادفی یک یا چند نوع ماده، بیش از حد وارد بدن شما شوند. پس برچسب هر دارویی را که استفاده می کنید به دقت مطالعه کنید تا ببینید که آیا حاوی دکسترومتورفان است یا خیر. دکسترومتورفان سرفه ای را که ناشی از سیگار کشیدن ، آسم یا آمفیزم باشد، معالجه نمی کند.

قبل از مصرف دارو دکسترومتورفان به موارد زیر توجه کنید.

در صورت داشتن آمفیزم یا برونشیت مزمن، از پزشک یا داروساز در مورد استفاده از دکسترومتورفان سوال کنید. هنوز مشخص نیست که آیا دکسترومتورفان برای جنین مضر است یا خیر. لذا اگر باردار هستید و یا قصد باردار شدن در حین درمان را دارید به پزشک خود اطلاع دهید. دکسترومتورفان ممکن است به شیر مادر منتقل شود. لذا اگر کودک شیرخواره دارید نباید بدون اطلاع پزشک از این دارو استفاده کنید.

دكسترومتورفان به صورت قرص، کپسول و شربت در کنار داروهای دیگر و یا به تنهایی موجود است. اشکال مایع داروی سرفه ممکن است حاوی فنیل آلانین باشد. لذا شما باید بدانید که آیا به فنیل کتونوریا (PKU) مبتلا هستید یا خیر.

نحوه مصرف دکسترومتورفان

به مانند هر دارویی باید در چگونگی و نحوه مصرف دکسترومتورفان نیز دقت نمود.

نحوه مصرف دکسترومتورفان

پس، دکسترومتورفان را دقیقاً برطبق راهنمای مصرف آن و یا همانطور که پزشک تجویز نموده، مصرف نمایید. لذا نباید دارو را بیشتر از دوز تجویزی استفاده کنید و یا دارو را برای مدتی طولانی تر از حد توصیه شده مصرف کنید. داروی سرفه معمولاً برای مصرف کوتاه مدت است تا زمانی که علائم شما برطرف شود.

حداکثر میزان مصرف مجاز دكسترومتورفان در بزرگسالان ۱۲۰ میلی گرم است و در صورتی که علائم و سرفه بعد از ۷ روز پس از درمان بهبود نیافت و یا تب همراه با سردرد، سرفه یا بثورات پوستی بروز کرد، حتماً به پزشک مربوطه مراجعه نمایید.

همیشه قبل از دادن داروی سرفه یا سرماخوردگی به کودکان با پزشک مشورت کنید. شکل مایع دکسترومتورفان را با قاشق یا فنجان مخصوص اندازه گیری دوز دارو، اندازه گیری کنید.

اگر نیاز به انجام هر نوع جراحی دارید و در روزهای اخیر دکسترمتورفان مصرف نموده اید، به جراح خود اطلاع دهید.

دکسترومتورفان را در دمای اتاق و دور از گرما، نور و رطوبت نگه داری کنید

اگر دوز مصرفی را فراموش کنیم چه باید کرد؟

از آنجا که معمولاً داروهای ضد سرفه فقط در صورت نیاز و بروز علائمی مانند سرفه مصرف می شوند ، ممکن است برنامه ای برای مصرف دوزها نداشته باشید، اما اگر به طور مرتب دارو را مصرف می کنید، به محض یادآوری، دوز فراموش شده را مصرف کنید. اگر تقریباً نوبت مصرف دوز بعدی رسیده باشد، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. پس نباید برای جبران دوز فراموش شده، دارویی اضافه‌تر مصرف کنید.

اگر دارو را بیش از حد مصرف کنیم چه می‌شود؟

اگر فکر می کنید که مقدار زیادی دکسترومتورفان مصرف کرده اید، فورا با فوریت های پزشکی تماس بگیرید.

علائم مصرف بیش از حد دارو ممکن است شامل حالت تهوع، استفراغ، خواب آلودگی، سرگیجه، مشکل تنفسی، ضربان قلب سریع یا تشنج باشد. مصرف بیش از حد حتی می تواند منجر به کما یا مرگ شود.

توصیه ها

از نوشیدن الکل خودداری کنید. مصرف الکل می تواند برخی از عوارض جانبی دکسترومتورفان را افزایش دهد. این دارو می تواند عوارض جانبی ایجاد کند که ممکن است هوشیاری یا واکنش‌های شما را مختل کند. اگر رانندگی می کنید و یا کارهایی انجام می دهید که به هوشیاری نیاز دارد، بیشتر مراقب باشید و از انجام این کارها بپرهیزید.

بدون تجویز پزشک از مصرف قرص های رژیمی، قرص کافئین یا سایر محرک ها (مانند داروهای ADHD) خودداری کنید. مصرف یک ماده محرک همراه با داروی سرفه می تواند خطر بروز عوارض جانبی ناخوشایند را افزایش دهد.

بدون اینکه ابتدا از پزشک یا داروساز خود مشورت بگیرید، از هیچ داروی بدون نسخه سرفه، سرماخوردگی یا آلرژی استفاده نکنید. دکسترومتورفان در بسیاری از داروهای ترکیبی بدون نسخه موجود است. اگر محصولات خاصی را با هم مصرف کنید، در اینصورت ممکن است به طور تصادفی مقدار زیادی از این دارو را مصرف کرده باشید. برچسب هر دارویی را که استفاده می کنید با دقت بررسی کنید تا ببینید آیا حاوی دکسترومتورفان است یا خیر.

عوارض جانبی دکسترومتورفان

برخی از عوارض جانبی دکسترومتورفان در ادامه بیان شده است.

نحوه مصرف دکسترومتورفان – عوارض جانبی دکسترومتورفان

در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک مانند کهیر، مشکلات تنفسی، تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو، مصرف دکسترومتورفان را متوقف کنید و با فوریت های پزشکی تماس بگیرید.

و در صورت بروز هر یک از عوارض جانبی جدی زیر، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید:

• سرگیجه شدید، اضطراب، احساس بی قراری یا عصبی بودن
• تشنج
• گیجی، توهم
• مشکل در تنفس

از عوارض جانبی دکسترومتورفان ناراحتی معده را نیز می‌توان برشمرد.

تداخلات دارویی دکسترومتورفان

قبل از مصرف دکسترومتورفان، اگر از داروهای زیر استفاده می کنید به پزشک اطلاع دهید:

• سلکوکسیب (Celebrex)
• سیناکلست (Sensipar)
• داریفناسین (Enablex)
• ایماتینیب (Gleevec)
• کینیدین (Quinaglute ، Quinidex)
• رانولازین (رانکسا)
• ریتوناویر (نورویر) ؛
• سیبوترامین (مریدیا) ؛
• تربینافین (لامیسیل) ؛
• داروهایی برای درمان فشار خون بالا؛ یا:

داروهای ضد افسردگی مانند آمیتریپتیلین (Elavil ، Etrafon)، بوپروپیون (Wellbutrin ، Zyban)، فلوکستین (Prozac ، Sarafem) ، فلووکسامین (Luvox)، ایمی پرامین (Janimine ، Tofranil)، پاروکستین (Paxil) ، سرترالین (Zoloft) و دیگر داروها.

البته موارد ذکر شده، کامل نیست و داروهای زیادی وجود دارند که ممکن است با دکسترومتورفان تداخل ایجاد کنند. بنابراین در مورد تمام داروهای تجویز شده و بدون نسخه با پزشک تان مشورت کنید. این داروها شامل ویتامین ها، مواد معدنی، محصولات گیاهی و داروهایی هم می شود که توسط سایر پزشکان تجویز می شوند. پس استفاده از داروی جدید را بدون اطلاع پزشک خود شروع نکنید.

کلام پایانی

دکسترومتورفان با نام های تجاری مختلف در دسترس است و دارویی ضد سرفه است. سوالات خود را در مورد این دارو و نحوه مصرف دکسترومتورفان باید از پزشک و یا داروساز خود بپرسید. اما به یاد داشته باشید که این دارو و سایر داروها را از دسترس کودکان دور نگه دارید و هرگز داروهای خود را به دیگران پیشنهاد نکنید. لذا این دارو را فقط برای موارد تجویز شده توسط پزشک مصرف کنید.