ضد عفونی کننده دست چگونه کار می کند؟

• توسط : محبوبه خاوری
• در : ۱۳۹۹-۰۲-۱۸
• در : اخبار پزشکی

با اوج گرفتن بیماری کرونا و معرفی شدن آن به عنوان یک بیماری پاندمی، لزوم رعایت بهداشت بیش از پیش احساس می شود زیرا یکی از مهم ترین راه ها انتقال این ویروس عدم رعایت بهداشت و توصیه های بهداشتی و پزشکی است. همان طور که می دانید میان کلیه نکات بهداشتی که رعایت آن ها به عدم ابتلا به کرونا کمک می کند شستن دست ها به صورت مداوم، از سایر نکات اهمیت بیشتری دارد. همیشه بعد از لمس اشیاء مختلف در بیرون از منزل برای مثال در محل کار باید دست ها را با آب و صابون شستشو داد اما گاهی در شرایطی هستید که دسترسی به آب و صابون امکان پذیر نیست؛ در این گونه موارد بهترین کار این است که دست های خود را با مواد یا ژل های ضد عفونی کننده، ضد عفونی نمایید. اما این مواد ضد عفونی کننده چگونه به تمیز کردن دست های شما کمک می کنند؟ با ما باشید تا ببینیم که ضد عفونی کننده دست چگونه کار می کند و چگونه به ضدعفونی کردن دست های شما کمک می نماید.

یک ضد عفونی کننده دست مناسب چه ویژگی هایی دارد؟

همان طور که اشاره شد در شرایطی که دسترسی به آب و صابون وجود ندارد؛ ضد عفونی کننده ها می توانند به از بین بردن آلودگی های دست شما کمک کند و ذرات گرد و غبار یا چربی که سطح پوست شما را فرا گرفته است را از بین ببرد.

ضد عفونی کننده دست چگونه کار می کند

طبق استاندارد های FDA در سال ۲۰۱۹ یک ضد عفونی کننده خوب باید الكل اتیل ( که به آن اتانول نیز گفته می شود ) و ایزوپروپیل الكل (ایزوپروپانول) یا كلرید بنزالكونیوم به عنوان ماده فعال باشد. این مواد در کنار یکدیگر معمولاً مواد اصلی کلیه ضد عفونی کننده های دست در بازار را تشکیل می دهد.

البته FDA هنوز این سه ماده را به صورت کامل در دسته موارد بی خطر طبقه بندی نکرده است و معتقد است که هنوز تحقیقات لازم باید روی این سه ماده و بی خطر بودن آن انجام شود گرچه خطرناک بودن این مواد نیز هنوز اثبات نشده و نمی توان به بهانه های خطرناک بودن این مواد، ضد عفونی کننده های رایج در بازار را از قفسه فروشگاه ها بیرون کشید.

بیشتر بخوانید : ۷ نکته برای حفظ سلامت پوست هنگام شستن آن ها

ضد عفونی کننده دست چگونه دست های ما را ضد عفونی می کنند؟

ماده اصلی در اکثر ضد عفونی کننده های دستی الکل است. از نظر شیمیایی، الکل ها مولکول های آلی هستند که از کربن، اکسیژن و هیدروژن ساخته می شوند. اتانول ماده شیمیایی موجود در نوشیدنی های الکلی است و ماده شیمیایی است که اکثر افراد با شنیدن نام الکل به یاد آن می افتند. پروپانول و ایزوپروپانول (الکل ایزوپروپیل) دو الکل دیگر هستند که در مواد ضد عفونی کننده متداول وجود دارند زیرا دقیقاً مثل اتانول در آب حل می شوند.

ضد عفونی کننده دست چگونه کار می کند

براساس تحقیقات سال ۲۰۱۴ که در ژورنال Clinical Microbiology به چاپ رسیده است؛ الکل عامل های بیماری زا یا پاتوژن ها را با جدا کردن پروتئین ها، تقسیم سلول ها به قطعات یا آشفتگی متابولیسم سلول از بین می برد.  ضد عفونی کننده هایی که داری حداقل ۳۰% الکل هستند؛ توانایی کشتن پاتوژن را دارند و با افزایش غلظت الکل، اثربخشی آن ها نیز افزایش می یابد.

مطالعات نشان داده است كه الكل قادر است طیف وسیع تری از باكتری ها و ویروس ها راكه غلظت آن بیش از ۶۰٪ است را نیز از بین ببرد.

یکی دیگر از قدرت های الکل در از بین بردن آلودگی ها این است که باکتری هایی که توسط آن کشته می شوند قادر نیستند با ایجاد جهش در خود در برابر آن مقاومت ایجاد نمایند.
طبق بررسی سال ۲۰۱۴ ، اتانول به قدری قدرتمند است که مطالعات نشان داده است که اگر سطحی با باکتری های قوی ای آلوده شده باشد می توان از  الکل های Escherichia coli ، Serratia marcescens و Staphylococcus saprofyticus برای از بین بردن آن ها استفاده کرد. این موارد حتی می توانند بهتر از صابون های آنتی باکتریایی، آلودگی ای کف دست را از بین ببرند.

ضد عفونی کننده دست چگونه کار می کند

آیا الکل همه میکروب ها را از بین می برد؟

الکل قادر به از بین بردن همه میکروب ها نیست؛ برای مثتل میکروب norovirus را نمی توان با الکل از بین برد. همچنین Cryptosporidium که می تواند باعث بروز اسهال های خطرناک شود نیز توسط الکل قابل از بین بردن نیست. ضد عفونی کننده های دست همچنین مواد شیمیایی مضر مانند سموم دفع آفات یا فلزات سنگین را از بین نمی برد. علاوه بر این در شرایطی که دست ها خیلی چرپ یا کثیف باشند،ضد عفونی کننده های دست قادر به پاک کردن دست ها و از بین میکروب هایی که در لا به لای چربی ها پنهان شده اند نیستند و بهتر است در این شرایط از صابون و آب استفاده کرد.

چند مطالعه در مقیاس کوچک وجود دارد که نشان می دهد یک ضد عفونی کننده دست بدون الکل حاوی کلرید بنزالکونیوم به عنوان ماده فعال، با غلظت ۰٫۱۳٪، به همان اندازه مؤثر و حتی مؤثرتر از الکل در خلاص شدن از شر باکتری ها است. اما این به معنای غیر مفید بودن سایر الکل هایی که برای ضد عفونی کردن دست به کار می روند نیست. به علاوه کلرید بنزالکونیوم ممکن است برای برخی از افراد به ویژه در غلظت های بالاتر مضر باشد.

بیشتر بخوانید : ویروس کرونا چیست؟

آیا ضد عفونی کننده های دست بدون الکل هم می توانند مفید باشند؟

بر اساس گزارش CDC ، ضد عفونی کننده دستی بدون الکل ممکن است بسیاری از میکروب ها را از بین نبرند  و فقط ممکن است رشد میکروب ها را کاهش دهند و بعد از استفاده از چنین ضد عفونی کننده هایی باید در اسرع وقت دست ها را با آب و صابون شست. CDC برای حداکثر کارآیی ضد عفونی کننده های دست توصیه می کند که آن ها با حداقل ۶۰٪ الکل همراه باشند.

ضد عفونی کننده دست چگونه کار می کند

آیا ضدعفونی کننده های دست تاریخ انقضا دارند؟

ضد عفونی کننده دست واقعاً منقضی نمی شود! گرچه روی بسته بندی آن ها ممکن است تاریخ انقضا ثبت شده باشد زیرا این موارد به عنوان یک محصول تولیدی باید به یک سری از استاندارد ها را رعایت نمایند که از جمله آن ها داشتن تاریخ تولید و تاریخ انقضاء است.

چرا با این که از ضد عفونی کننده استفاده نمی کنیم از مقدار آن کم می شود؟

الکل یک ماده شیمیایی پایدار است. این بدان معنی است که اگر الکل در یک ظرف بسته شده در دمای اتاق نگهداری شود، برای مدت زمان بسیار طولانی در همان غلظت باقی می ماند. با این حال  الکل به دلیل دمای نسبتاً کم جوش، تبخیر می شود و با گذشت زمان، با باز و بسته شدن بطری، ممکن است مقداری از آن تبخیر شود و این موجب می شود که غلظت الکل در ضدعفونی کننده دست شما به مرور زمان کاهش پیدا کند. اما اگر بطری را بسته و در دمای اتاق نگه دارید، احتمالاً تا زمانی که به آن احتیاج داشته باشید؛ همچنان ضد عفونی کننده شما با همان کیفیت پاک کنندگی سابق باقی بماند.

ضد عفونی کننده دست چگونه کار می کند

آیا ضدعفونی کننده دست برای بدن انسان سمی و مضر است؟

الکل برای استفاده به عنوان یک ضد عفونی کننده در نظر گرفته می شود و به طور کلی هیچ اثر سمی بر روی پوست ندارد؛ اگرچه استفاده مکرر ممکن است باعث خشکی یا سوزش خفیف در پوست شود. مطالعات متعددی نشان داده اند كه استفاده مكرر از ضدعفونی كننده دست، به جای شستشو آن با آب و صابون سبب تحریک پذیری و آسیب پذیری آن می شود.