آشنایی با تاریخچه هالووین

• توسط : محبوبه خاوری
• در : ۱۳۹۹-۰۳-۱۶
• در : تاریخ و تمدن دانستنیها فرهنگ و هنر

هالووین Halloween یک از جشن های جالبی است که هر ساله در تاریخ ۳۱ اکتبر نه تنها در کشور های آمریکایی و اروپایی که در بسیاری از کشورهای دیگر نیز برگزار می شود. این جشن در ایالات متحده در شمار یکی از پر طرفداراترین جشن های ملی و مذهبی است و طرفداران و دوستداران خاص خود را دارد. در این مقاله می خواهیم به آشنایی با تاریخچه هالووین بپردازیم و بیشتر با این جشن جذاب و عجیب آشنا شویم.

جشن سوون

روز هالووین که به عنوان عید هالووین شناخته می شود به حدود ۲۰۰۰ سال قبل بر می گردد؛ این جشن در حقیقت یک جشن بسیار قدیمی مربوط به قوم سلت ها است که از آن به عنوان سوون Samhain (سَمْهِین تلفظ نادرست آن است) یاد می شود؛ سوون جشنی بود که هر ساله به منظور برداشت محصول برگزار می شد اما تاریخ برگزاری آن در یک نوامبر بود؛ سوون در زبان گال‌ ها به معنای”پایان تابستان” است.

آشنایی با تاریخچه هالووین

از آن جا که اسناد به دست آمده از این دوران کم است و تاریخ برگزاری جشن سالانه به بیش از ۲۰۰۰ سال قبل بر می گردد اطلاعات ما از آن بسیار پراکنده و تکه تکه است اما آن چه که مشخص است این است که سوون یک همنشینی شبیه جشن، در پایان برداشت سالانه بوده است و مردم به مناسبت جمع آوری محصولات و بازگرداندن حیوانات و دام هایشان از مراتع آن را گرامی می داشتند و علاوه بر این مردم قوم گال ‌عقیده داشتند که در این روز ارواح مردگان به دیدار زندگان می‌آید لذا این روز روزی است که در آن مردگان در بین دو جهان زنده ها و مرده ها در ارتباط اند و از این جهت این روز روز خاص و فرا طبیعی است.

هاولووین برای شیرین تر کردن مرگ

یکی از کارکردهایی که هالووین داشته است این است که مفهوم مرگ و پذیرش آن را ساده تر می کند به این ترتیب که افراد در آن لباس های شبیه به لباس مردگان را به تن می کنند و حیاط خانه های خود را با سنگ قبر های غیر واقعی تزئین می کنند در حالی که این گونه فعالیت ها در هیچ روز دیگری از سال به هیچ وجه رایج نیست.

اما به گفته نیکلاس راجرز، استاد تاریخ در دانشگاه یورک در تورنتو و نویسنده کتاب “هالووین: از پاگان آیینی تا شب مهمانی” (انتشارات دانشگاه آکسفورد ، ۲۰۰۳) : ” هیچ مدرک مستدل و محکمی وجود ندارد که نشان دهد هالووین از جشن سوون سلت ها ریشه گرفته باشد و یا ارتباطی با موضوع احترام به اموات و توجه به دنیای مردگان داشته باشد.”

آشنایی با تاریخچه هالووین

راجرز در کتاب خود نوشته است که طبق اطلاعات به دست آمده از تاریخ سگا های باستانی، جشن سوون زمانی برگزار می شد که مردم یک قبیله سعی می کردند به افتخار پیروزی جنگجویان خود ادای احترام کنند و در حقیقت ارتباط ضعیفی بین جشن سوون و به تغییر فصل ها و آماده شدن برای فصل سرد و مجدداً تولد دوباره طبیعت وجود دارد و علاوه بر این نمی توان ارتباط قوی ای میان جشن سوون و نیز جا به جایی و انتقال ارواح مردگان به زمین پیدا کرد.

گرچه ارتباط مستقیمی بین هالووین و سوون هرگز اثبات نشده است اما اکثر محققان معتقدند که همه قدیسین (مسیحی) که هر یک روزی مخصوص برای بزرگ داشت خود دارند اما همه آن ها در این روز (منظور اول نوامبر و جشن سوون) گرامی داشته می شوند. بعد ها که هالووین از سوون اقتباس شد سنت ها و باروهای مربوط به آن نیز به هالووین منتقل شدند و البته این دو مناسبت در تقویم میلادی آنقدر نزدیک هم بودند که هر یک بر دیگری سایه انداختند و بر دیگری تاثیر گذاشتند و از آن تاثیر پذیرند و بعد ها همه آن ها در یک روز که هالووین امروزی است با هم ترکیب شدند و همه فرهنگ و سنت ها و آدابی که ترکیبی از این دو روز بود همه در یک روز که همان روز هالووین است تجلی پیدا کرد.

آشنایی با تاریخچه هالووین

لباس ها و آرایش و پوشش خاص هالووین

سنت پوشیدن لباس های عجیب و غریب و آرایش سر و صورت به شکل  های عحیب ممکن است به عمل “مومیایی کردن” و “تغییر قیافه” بازگردد که بر اساس آن مردم و اغلب جوانان لباس های مبدل می پوشند و به درب خانه همسایه ها می روند و از آن ها شکلات و شیرینی و آجیل و غذا های دیگری می گیرند.
در قدیم و در ابتدای شکل گیری هالووین لباس های مبدل اغلب لباس های ساده ای بودند که اغلب از نی بافته می شدند. اغلب افراد هم از این گونه لباس ها استفاده نمی کردند و فقط آن ها که قرار بود به مناسبت جشن نمایشنامه ای را اجرا نمایند این لباس ها را می پوشند.

اما سنت گرفتن غذا از خانه های دیگران ممکن است مربوط به عرف قرون وسطایی “سوزاندن” در انگلیس و ایرلند باشد که در هنگام (۱ نوامبر) افراد فقیر روی درهای هالوماس می زدند و در ازای دعا برای درگذشته گان از اهالی آن طلب غذا می کردند. بعد ها نوع غذا برای تنوع دادن و نزدیک کردن آن به یک جشن تبدیل به انواع شیرینی ها و شکلات ها شد.

آشنایی با تاریخچه هالووین

در جشن هالووین – اغلب بچه ها – ستل یا ظرفی را همراه خود به این ور آن ور و خانه های همسایه ها می برند و گاهی از یک تکه چوب یا قاشق برای کوبیدن به پهلوی آن و با خبر کردن فردی که پشت در خانه اش جمع شده اند استفاده می کنند. این رسم از جشن هالووین تا زمان جنگ جهانی دوم در میان کودکان ایالات متحده باب نشده بود اما چیزی مشابه این رسم در میان بچه های آمریکا در روز جشن شکر گذاری وجود داشت که عیین به در خانه همسایه ها و آشنا ها می رفتند و از آن ها میوه و شکلات و شیرینی و غذا های دیگر طلب می کردند.

در طول قرون وسطا مردم اعتقاد داشتند که، موجودات مختلف فراطبیعی – از جمله پری ها و جادوگران – با هالووین در ارتباط هستند و بدر ایرلند -یش از یک قرن پیش- گفته می شد این واقعه زمانی است که ارواح مردگان می توانند به مناطق شلوغ قدیمی خود بازگردند و همین موضوع هم موجب رواج پوشید لباس هایی به شکل ارواح و جادوگرا و مردگان شد و به مرور زمان هر چه تعطیلات گسترده تر و تجاری تر شد لباس های متنوع تری چون لباس هیولاها و ابر قهرمانان و شاهزاده خانم ها به لباس های جشن هالووین افزوده شد.

آشنایی با تاریخچه هالووین

هدیه بده و الا شیطنت می کنم!

trick or treat یا ” به من هدیه بده و الا شیطنت می کنم!” یکی از سرگرمی های بامزه در هالووین است که عمدتاً شامل یک تهدید تو خالی است و صرفاً برای نرم کردن دل میزبان به کار می رود ولی اکنون شوخی و سر به سر دیگران گذاشتن به بخش جدایی ناپذیری از جشن هالووین تبدیل شده است.

به نظر می رسد رسم “به من هدیه بده و الا شیطنت می کنم!” در اواخر دهه ۱۸۰۰ وارد سایر رسوم هالووین شد و ابتدا در ایالات متحده ها و کانادا و بعد ها در سایر کشور ها متداول گردید. این شیطنت ها و شوخی ها عمدتاً شامل در زدن درب خانه کشاورزان و سایر خانه های مسکونی و طلب شیرینی و شکلات بود و به چنین اقدامات صلح آمیزی بسنده می شد اما بعد ها و در دهه های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ بود که این شوخی ها رنگ جدی بودن و گاهی فاجعه آمیز بودن به خود گرفت و شامل اقدامات خرابکارانه شد.

آشنایی با تاریخچه هالووین

به نظر می رسد شوخی های غیر معمول آنقدر رفته رفته جدی شدند که عموماً موجب وحشت و ترس در میان مردم می شدند و لذا یک اقدام عمومی و یک توافق غیر رسمی و ثبت نشده ایجاد شد که در جریان آن مسئولین شهری و شهرداران و روسای شهرک ها و بخش ها به همراه والدین بچه ها بیشتر آن ها را به فعالیت هایی چون پوشیدن لباس های عجیب و غریب و سرگرم کننده و درخواست مودبانه از همسایه برای دریافت شیرینی و شکلات؛ تشویق می کردند و از آن ها می خواستند که در دسته های چندتایی و به صورت صلح آمیز به درب خانه های همسایه ها و آشنایان بروند و موجبات مزاحمت کسی را فراهم نکنند.

آشنایی با تاریخچه هالووین

با همه تلاش هایی که برای مودب نگه داشتن بچه ها می شد و سعی می شد که روز هالووین را تا حد امکان صلاح آمیز به اتمام برسانند اما نمی شد جلوی شیطنت ها را گرفت؛ شیطنت و شوخی در طی سال ها جزئی از ذات هالووین شده بود و متوقف کردن بچه ها از این که دیگر شوخی نکنند غیر ممکن بود. هیچ وقتی بیشتر از هالووین مناسب شیطنت نبود و بچه ها این را می دانستند و به هیچ وجه نمی شد آن ها را به طور کامل از آن محروم کرد.

آشنایی با تاریخچه هالووین

سیب و هالووین

در کنار کدو تنبل سیب به یکی از نمادهای رایج هالووین تبدیل شده است که از دوران پیش از استقلال آمریکا از انگلستان وجود داشته است. در جشن هالووین از سیب به عنوان هدیه ای به کودکان و حتی مصارف غیبگویی استفاده می شده است؛ برای مثال دختران جوان از پوست سیب برای پیش بینی این که اسم شوهر آینده شان چه خواهد بود استفاده می کردند.

هالووین و ترویج شیطان پرستی!

برخی از مسیحیان معتقد و متدین ابراز نگرانی کرده اند که هالووین به ریشه هایی در آیین های بت پرستی و شیطانی دوران باستان دارد و اغلب سنت های آن رسومی هستند که از دوران باستان و پیش از میلاد مسیح وارد آیین مسیحیت شده اند با این حال سلت های باستان در رسوم خود هیچ کاری که نشان از شیطان پرستی (به خصوص شیطان معرفی شده در آیین مسیحیت) انجام نداده اند و حتی تصوری از آن نداشتند و حتی امکان دارد که هالویین بعد ها و پس از نابودی کامل پیروان دین های بومی باستانی شکل گرفته باشند.

آشنایی با تاریخچه هالووین

هالویین مدرن

در مورد هالویین مدرن می توان گفت این اعتقادات و آداب و رسوم هالووین با مهاجرات گسترده ایرلندی ها در پی قحطی بزرگ ایرلند رسماً به آمریکا آورده شد و تا اواسط قرن نوزدهم تبدیل به یک جشن شد که عمدتاً بچه ها در آن شرکت می کردند اما به مرور زمان محبوبیت آن افزایش پیدا کرد و بزرگسالان هم به آن علاقمند شدند زیرا کم کم مدرسه ها و کالج ها و مراکز اداری و تجاری هم به سمت برگذاری جشن هالووین روی آوردند.