ذغال فعال چیست؟

• توسط : محبوبه خاوری
• در : ۱۳۹۹-۰۷-۲۰
• در : سلامت زنان

ذغال فعال تقریباً در همه جا یافت می شود: در خمیر دندان، محصولات مراقبت از پوست، کالاها و محصولات پخته شده، نوشیدنی ها و سیستم های تصفیه آب. در این مقاله می خواهیم بدانیم ذغال فعال چیست و در کنار آن با استفاده و مزایای آن آشنا شویم و بدانیم که ذغال فعال برای دندان و پوست و مو و غیره چه فایده هایی دارد و علاوه بر این ضررهای آن چیست.

چه چیزی باعث فعال شدن ذغال فعال می شود؟

طبق گفته مرکز ملی سموم (کنترل سم) ایالات متحده آمریکا، ذغال فعال از مواد غنی از کربن که در دمای بالا سوزانده می شوند ایجاد می شود. به عنوان مثال ، مواد غنی از کربن مانند چوب، پوسته های نارگیل یا ذغال سنگ، در دمای بالا (بین ۶۰۰ تا ۹۰۰ درجه سانتیگراد یا ۱۱۱۰ و ۱۶۵۰ درجه فارنهایت) سوزانده می شوند تا پودر ذغال چوب ایجاد شود.

ذغال فعال چیست – ذغال فعال برای دندان

طبق متن كتاب دیوید اُ. كُنی با نام “ذغال فعال شده: پادزهر، راه حل ها و كمك های سلامتی” پودر ذغال چوب با مقداری مواد اضافی مانند نمك های كلرید برای ساختن ساختار متخلخل آرد كاری می شود و مواد اضافی سپس با یک محلول اسید رقیق شسته می شوند تا کربن خالص باقی بماند.
می توان برای ایجاد منافذ و شبکه هایی از خلل ها و سوراخ های بسیار ریز در ذغال چوب و در نتیجه داشتن ذغال هایی که سطح صاف بیشتری دارند می توان آن را در معرض گاز اکسید کننده مانند بخار یا دی اکسید کربن قرار داد.

مجله فارماکولوژی بالینی نوشته است که طبق یک مطالعه که در سال ۲۰۱۶ در انگلستان صورت گرفت، ۵۰ گرم زغال فعال (که تقریباً وزن ۲۰ پنی ایالات متحده است) می تواند ۱۷٫۵ برابر بیشتر از سطح کامل یک زمین فوتبال، دارای سطح باشد.

بیشتر بخوانید : کلاژن چیست؟

ذغال فعال چیست – ذغال فعال برای دندان

ذغال فعال برای چه چیزی مفید است؟

بر اساس گفته های مرکز ملی سموم (کنترل سم) ایالات متحده آمریکا، متخصصان بهداشتی ذغال فعال را برای بیمارانی که مصرف داروهای خاصی برای آن ها منع شده و یا مسموم شده اند؛ ذغال فعال تجویز می شود. پودر ذغال می تواند با آب یا مایع دیگری مخلوط شود و توسط شخص بیمار مصرف گردد؛ این کار برای تمیز کردن دستگاه گوارش به عنوان جایگزینی برای پمپاژ معده مفید است. (به هیچ وجه از ذغال های معمولی استفاده نکنید و ذغال فعال را از مراکز بهداشتی و دارویی مطمئن دریافت کنید؟)

ذغال فعال شده مانند اسفنج عمل می کند و سبب می شود که ذرات سم به سطح ذغال فعال شده بچسبند به طوری که احتمالاً سم در بدن جذب نشود. این کار به بهترین وجه با سموم حاوی ذرات آلی (که ترکیباتی هستند که حاوی کربن هستند و معمولاً با اکسیژن ، هیدروژن یا ازت متصل می شوند) جواب می دهد. بسته به میزان سمی که فرد آن را مصرف کرده میزان ذغال فعالی که برای درمان استفاده می شود نیز متغیر است. اگر ذغال فعال به اندازه کافی سریع مصرف شود می تواند یک درمان بسیار مؤثر برای افراد مسموم باشد.

ذغال فعال چیست – ذغال فعال برای دندان

بر اساس گفته های مرکز ملی سموم ایالات متحده بهتر است افراد مسموم برای درمان بیش از حد دوز یا مقدار تجویز شده مصرف نکنند.
معمولاً مقدار ذغال فعالی که برای درمان سموم تجویز می شوند در حدی نیست که بتوان در مصرف آن زیاده روی کرد و معمولاً مصرف بیش از حد تجویز شده آن نمی تواند راه حل خوبی برای درمان بیماری باشد.

شواهد علمی بسیار اندکی وجود دارد که نشان می دهد ذغال فعال در مواردی مانند کلسترول بالا، اسهال یا یبوست، گاز گرفتگی و مسمومیت ناشی از گاز یا سوء هاضمه مؤثر است و همچنین مانع از مستی ناشی از مصرف الکل می شود و در بهبود زخم های نیز موثر است.

ذغال فعال چیست – ذغال فعال برای دندان

هیچ تحقیقی در دست نیست که نشان دهد ذغال فعال باید به عنوان بخشی از رژیم غذایی به اصطلاح “سم زدایی” مصرف شود. همچنین در صورت مسمومیت، مصرف زغال فعال به هیچ وجه سالم نیست. در حقیقت در صورت عدم نیاز ، مصرف آن از نظر بهداشتی حتی غیر بهداشتی نیز محسوب می شود. یک پژوهش در سال ۲۰۱۷ که در ژورنال کیفیت غذا منتشر شده است نشان می دهد که ذغال فعال ویتامین های سالم موجود در آب سیب را از بین می برد.

ذغال فعال چیست – ذغال فعال برای دندان

استفاده های بهداشتی ذغال فعال

ذغال فعال نیز معمولاً در سیستم های تصفیه آب، ماسک های تنفسی و فیلترهای هوا یافت می شود. به گفته سازمان محافظت از محیط زیست (EPA) ایالات متحده، ذغال فعال در آلودگی های موجود در آب و هوا از جمله رادون، سوخت ها، حلال ها و بسیاری از مواد شیمیایی صنعتی و رادیواکتیو جذب می شود و مانع از این می شود که ما این گونه مواد را تفس کنیم.

بیشتر بخوانید : ریزش مو، علت و درمان آن

ذغال فعال برای چه مواردی مضر است؟

به راحتی می توان ذغال فعال را در بسیاری از محصولات آرایشی و بهداشتی و زیبایی یافت و آن ها را حتی بدون نسخه پزشک دریافت کرد. برای مثال می توانید خمیر دندان هایی را بیابید که در آن ها ذغال فعال وجود دارد و برای سفید کردن دندان ها به کار می رود.
به گفته بنیامین شوارتز Benjamin Schwartz، دکتر جراح دندانپزشک و استادیار بالینی کالج دندان پزشکی تورو در شهر نیویورک بیشتر خمیردندان های حاوی ذغال فعال به طرز باورنکردنی ساینده دندان هستند و به مینای آن آسیب می زنند و می توانند منجر به دندانهای بسیار حساس شوند و به این دلیل که در جریان استفاده از آن مینای دندان از بین می رود لذا دندان ها خیلی زود پوسیده می شوند و از بین می روند.
شوارتز گفت: “مطالعات بالینی وجود دارد که نشان می دهد مزایای بلند مدت خمیردندان های حاوی ذغال فعال برای دندان ها خیلی کمتر از آسیب هایی است که این ماده به دندان وارد می کند اما در عوض مطالعات بسیاری نشان می دهند که استفاده بلند مدت از ذغال فعال به دندان موجب آسیب های جدی به دندان ها و پوسیدگی آن ها و به ویژه از بین رفتن مینای دندان می شود.
علاوه بر این اکثر خمیر دندان های حاوی ذغال فعال حاوی فلوراید نیستند و حتی ممکن است در آن دسته از خمیر دندان هایی که حاوی فلوراید اند موجب شوند که خاصیت فلوراید که جلوگیری از پوسیدگی دندان است برعکس شود و از فلوراید ماده ای بسازد که بیشتر موجب پوسیدگی می شود.

ذغال فعال چیست – ذغال فعال برای دندان

ذغال فعال در همه چیز وجود دارد، از شامپو و نرم کننده گرفته تا موادی که برای شستشوی صورت به کار گرفته می شوند و ماسک ها و غیره. دلیل استفاده از آن هم این است که ذغال فعال می تواند روغن اضافی و سایر ناخالصی ها را از روی سطوح پوست و مو جذب کند و آن ها را تمیز نماید. بله این نکته صحیح است که ذغال فعال می تواند یک ماده نسبتاً بی خطر برای پوست و مو باشد اما در حال حاضر هیچ مدرک مستند و محکمی وجود ندارد که بتوان به اتکاء آن ذغال فعال را به عنوان ماده ای که تمام نواقص زیبایی را رفع می کند معرفی کرد.

بسیاری از شرکت ها وجود ذغال فعال را در محصول خود تبلیغ می کنند و ادعا می کنند که به دلیل داشتن این ماده محصولات آن ها نسبت به سایر محصولات ارزش و کارایی بیشتری دارد و کاملاً ضد ویروسی، ضد باکتری و ضد قارچ است اما همان طور که اشاره شد شواهد علمی کمی وجود دارد مبنی بر اینکه این محصولات می توانند کاملاً سلامتی شما را حفظ کنند.

ذغال سنگ سایر مواد معدنی را جذب می کند بنابراین از لحاظ نظری می تواند سلول های باکتری یا ویروسی را جذب و غیرفعال کند اما این حدس ها تا چه حد درست هستند؟
شوارتز گفت اگر ادعاهای مربوط به تاثیر مثبت ذغال تقویت شده و فعال در کارایی محصولات بهداشتی و خمیر دندان ها به طرز جادویی صد در صد ثابت شود آنگاه تحول بزرگی در صنعت زیبایی و از همه مهم تر دندان پزشکی رخ خواهد داد اما تا آن زمان بهتر است به همین خمیر دندان های ساده اعتماد بیشتری داشته باشید.