ساختار خواب و علت دیدن کابوس و رویاهای شبانه

• توسط : جواد کریمی
• در : ۱۳۹۹-۰۲-۲۱
• در : اخبار پزشکی

همه ما خواب یا همان رویا را می بینیم و شاید کسی نباشد که ادعا خواب ندیدن کند، خواب ها می توانند شیرین و لذت بخش، ترسناک و دلهره آور و یا از نظر ما عجیب و بی معنی باشند، حتی اگر روز بعد نیز آن را به خاطر نیاوریم اما احساسی که هنگام خواب دیدن به ما دست می دهد را پس از بیدار شدن نیز خواهیم داشت. اما شاید برایتان سوال شده باشد که اصلا چرا خواب می بینیم؟ آیا آن ها معنی و مفهوم خاصی دارند؟ منظور از خواب یا رویای روشن چیست؟ یا چرا به یاد آوردن خواب ها غیر ممکن یا دست کم بسیار سخت است؟ و سوال های بسیار دیگری که ذهنتان را درگیر کرده و در جستجوی جواب آنها برآمده اید.

ما در این نوشتار سعی کرده ایم خواب را از دید علمی و نظر محققان و متخصصان آن مورد بررسی قرار دهیم. پس برای یافتن پاسخ سوال هایتان و کسب اطلاعات بیشتر با ما همراه باشید.

رویا چیست؟

رویاها در اصل تصوراتی هستند که ذهن ما هنگام خواب، آنها را خلق می کند و گاه می توانند چنان واقعی به نظر برسند که به ما احساساسات مختلفی از شادی، غم، ترس، اضطراب و گیجی دست بدهد.

رویا چیست؟

رویاها می توانند در هر زمان و هر مکانی که در خواب باشیم اتفاق بیفتند. اما بیایید نخست ساختار خواب و مراحل آن را بشناسیم.

بیشتر بخوانید : نارکولپسی یا حمله خواب چیست؟

ساختار خواب و مراحل آن

طبق نظر متخصصان، خواب انسان ۵ مرحله دارد :

مرحله اول : در حالتى به نام NERM هستیم یعنى حرکت غیر سریع چشم. در این مرحله امواج مغزى آرام و تنفس و ضربان قلب آهسته و منظم هستن و در واقع بین حالت بیداری و هوشیاری هستیم.

مرحله دوم :که نیمى از کل زمان خواب ما را در بر می گیرد، عضلات و ضربان قلب شروع به آرام شدن مى کنن و مغز به آرامى فعالیتش را کاهش میدهد

مرحله سوم و چهارم : عمیق ترین دوره خواب در این مراحل است که به آن موج آرام خواب یا SWS هم گفته میشود. در این حالت نباید از خواب بیدار شد زیرا مرحله ى عمیق و مهمی است. بدن در این حالت در حال تجدید نیرو و بهبود و بازیابى بافت ها و عضلات است و هورمون رشد نیز در این مرحله آزاد میشود. ضمن این که مشکلات مربوط به شب ادرارى و راه رفتن در خواب هم مربوط به این مرحله میشود .

در پنجمین و آخرین مرحله مغز ما در حالت REM (حرکت سریع چشم) قرار می گیرد. در این مرحله ضربان قلب و سوخت و ساز مغز بالاست و مغز بیشتر از سایر مراحل فعالیت دارد و در حال آمادگی جهت بیدار شدن براى فعالیت مجدد است. اکثر خواب و رویاها در این مرحله اتفاق می افتند.

ساختار خواب و مراحل آن

البته برخی از کارشناسان معتقدند که حداقل چهار تا شش بار در شب خواب می بینیم.

منظور از رویا یا خواب روشن چیست؟

رویای روشن(Lucid Dream)، رویایی است که در آن کسی که رویا می بیند می داند که در حال رویا دیدن است. تحقیقات نشان می دهد که دیدن رویای روشن با افزایش فعالیت در بخش هایی از مغز که معمولاً هنگام خواب استراحت می کنند، همراه است.رویای روشن حالتی است که مغز، بین خواب و بیداری است

برخی از رویابین های شفاف قادر به تغییر رویای خود هستند و می توانند آن گونه که خود می خواهند رویا ببینند، البته بسیاری از روانشناسان می گویند بهتر است بگذارید رویاهای شما به طور طبیعی اتفاق بیفتد.

خواب و رویا روشن

کابوس

کابوس رویایی است که اغلب باعث احساس ترس، اضطراب و ناراحتی می شود. و چه در کودکان و چه بزرگسالان امری رایج است. کابوس ها اغلب به دلایل زیر رخ می دهند:

• استرس، اضطراب و ترس
• ضربه روحی و روانی
• مشکلات عاطفی
• درمان یا استفاده از دارو
• بیماری

علت دیدن کابوس

اگر یک کابوس تکراری می‌بینید شاید علت آن یک پیغام رمزی از ضمیر ناخودآگاه شما است. ضمیر ناخودآگاه شما سعی دارد با تکرار کابوس، شما را از خطر یا تصمیمی که زندگی شما را تهدید می‌کند آگاه کرده و با تولید احساسات منفی، شما را به تصمیم‌گیری متفاوتی مجبور کند. برای حل این مشکل می توان به یک روانشناس مراجعه کرد.

چرا خواب می بینیم؟

نظریات زیادی درباره این که چرا ما خواب می بینیم وجود دارد، اما هیچ کس با اطمینان نمی داند. برخی محققان می گویند رویاها هیچ هدف و فایده خاصی ندارند. برخی دیگر معتقدند رویا دیدن به حفظ سلامتی روحی، روانی و جسمی ما کمک می کند.

در تحقیقات گسترده ای مشخص شد افرادی که اغلب رویا می بینند کمتر به اضطراب، عدم تمرکز، افزایش وزن، توهم و افسردگی دچار می شوند.

چرا خواب می بینیم

روانشناسان زیادی معتقدند که رویاها:

به حل مشکلات روحی و روانی، به خاطر نگه داشتن بهتر خاطرات و بروز دادن بهتر احساسات مان کمک می کنند.

معنی رویاها چیست؟

روانشناس مشهور زیگموند فروید معتقد بود که رویاها پنجره ای به ناخودآگاه ما است و خواسته ها، اندیشه ها و انگیزه های فرد را فاش می کند.

معنی رویاها چیست؟

نظرات در خصوص معنی و مفهوم داشتن یا نداشتن رویاها یکسان نیست، برخی از کارشناسان می گویند رویاها هیچ ارتباطی با احساسات یا افکار ما ندارند. برخی دیگر نیز اعتقاد بر این دارند که رویاهای ما ممکن است منعکس کننده عمیق ترین خواسته ها، ترس ها و نگرانی های ما باشند، به خصوص با رمزگشایی رویاهایی که بارها و بارها اتفاق می افتد می توانیم نسبت به زندگی و خودمان شناخت بهتر و دقیقتری را تجربه کنیم. بسیاری از مردم اعتقاد دارند بهترین تصمیم های زندگی شان را پس از رویا دیدن گرفته اند.

چرا به خاطر سپردن رویاها سخت است؟

محققان هنوز با اطمینان نمی توانند بگویند که چرا ما رویاهایمان را به راحتی فراموش می کنیم. شاید اگر همه آن ها را به خاطر بسپاریم تشخیص رویاها از خاطراتمان غیر ممکن باشد. همچنین، به خاطر سپردن رویاها سخت تر نیز می تواند باشد زیرا در هنگام خواب REM (حرکت سریع چشم)، مغز ما ممکن است سیستم هایی را خاموش کند که باعث به یاد ماندن خاطرات می شوند.

چرا به خاطر آوردن رویاها سخت است

البته محققان معتقدند این به این معنا نیست که ذهن ما رویاها را فراموش می کند بلکه این ما هستیم که نمی دانیم چگونه به آنها دسترسی پیدا کنیم. ممکن است رویاها در حافظه ما ذخیره شوند و در انتظار یادآوری باشند زیرا گاهی اتفاق افتاده است که ناگهان رویایی را که دیده ایم به یاد بیاوریم.

نکاتی برای به یاد آوردن رویا

برخی از نکات ممکن است به شما در به یادآوری رویاهایتان کمک کند:

• بدون زنگ هشدار بیدار شوید: اگر بطور طبیعی از خواب بیدار شوید، احتمال این که رویاهای خود را به یاد بیاورید بیشتر است زیرا هنگامی که زنگ هشدار به صدا درآید، مغز به جای تمرکز بر رویا روی خاموش کردن صدا تمرکز می کند.
• تصمیم به یادآوری بگیرید: اگر تصمیمی برای به یاد آوردن رویای خود بگیرید، احتمالاً آن را صبح به یاد خواهید آورد. قبل از رفتن به خواب، به خود یادآوری کنید که می خواهید رویای خود را به خاطر بسپارید.
• یاد آوری فوری: اگر درست پس از بیدار شدن در مورد رویایتان فکر کنید، شاید بهتر و سریعتر به یاد بیاورید.
• یادداشت کردن: می توانید خواب هایی که می‌بینید را در یک دفترچه یادداشت بنویسید. این روش به شما کمک می‌کند تا آن ها را به خوبی به یاد بیاورید.
• خواب کافی: معمولا هر چه شب پیش می‌رود، مدت زمان خواب هایی که می‌بینیم طولانی تر می‌شوند. به این ترتیب خواب مناسب به شما فرصت می‌دهد تا همه جزییات را به خوبی ثبت کنید.
• بیدار شدن در طول شب: معمولا کسانی که در نیمه های شب از خواب بیدار میشوند عملکرد بهتری در به یاد آوردن خواب ها دارند.