موجودات چوب‌خوار را بهتر بشناسید!

موجودات چوب‌خوار را بهتر بشناسید!

  • توسط : صادق
  • در : ۱۴۰۰-۰۴-۰۷
  • در : دانستنیها

چوب یک ماده‌ی محکم و مقاوم است. دلیل این‌که ما خانه‌های خود را با چوب می‌سازیم هم همین است. اگرچه موجودات متعددی وجود دارند که می‌توانند چوب و تنه‌ی درخت را هضم کنند. از سویی، این موجودات اهمیت بسیار زیادی در طبیعت دارند؛ چرا که مواد مغذی چوب‌های مرده و قدیمی را خورده و موجب فساد و نابودی درختان می‌شوند و به این ترتیب، روند طبیعی اکوسیستم را حفظ می‌کنند. اگرچه این موجودات چوب‌خوار از دید انسان‌ها ممکن است حسابی اعصاب خرد کن باشند!

باکتری و قارچ‌ها

دو گونه از موجودات چوب‌خوار مهم طبیعت، باکتری‌ها و قارچ‌ها هستند. دلیل اصلی این اهمیت بالا هم این‌ست که سایر موجودات، تنها در صورتی قادر به خوردن چوب می‌شوند که باکتری‌ها بتوانند چوب را هضم کرده و در هم بشکنند. انواعی از قارچ‌ها که رد های سفید، قهوه‌ای و پوسیدگی‌های نرم بر روی چوب برجا می‌گذارند؛ همگی در خانواده‌ی تجزیه کنندگان جای می‌گیرند. این قارچ‌ها نیز توانایی کوچک کردن و خرد کردن چوب را دارند و می‌توانند آن را تبدیل به مواد مغذی مورد نیاز سایر موجودات نمایند. در طبیعت، باکتری‌ها و قارچ‌ها نقش مهمی در تکمیل چرخه‌ی بازگشت چوب مرده به طبیعت دارند. اگرچه در دنیای انسان‌ها، این قارچ گاهی می‌تواند مشکل‌ساز باشد. به عنوان مثال، قارچی که موجب ایجاد پوسیدگی‌های قهوه‌ای رنگ بر روی چوب می‌شود؛ یکی از عوامل اصلی خرابی و نرم شدن چوب در ساختمان‌هاست.

حشرات!

یکی دیگر از موجودات چوب‌خوار در دنیا، موریانه‌ها هستند که هر سال هزاران تن چوب و باقی‌مانده‌ی چوب را می‌خورند. سایر حشرات مانند سوسگک پوست‌خوار و حشره‌ی چوب‌خوار می‌توانند نقش بسیار مهمی در تجزیه و هضم چوب داشته باشند. درست مانند موریانه‌ها، این موجودات چوب‌خوار هم دارای میکروب‌هایی در سیستم گوارشی خود هستند؛ که با آنزیم‌های خاص خود موجب تجزیه و هضم چوب در بدن میزبان و تبدیل آن به مواد مغذی می‌شوند. بنابراین طبیعی‌ست که ساختمان چوبی منزل شما، تنها حکم یک منبع غذای جایگزین را برای این موجودات داشته باشند.

پستانداران

بسیاری از گیاه‌خوران پستاندار هم می‌توانند گاهی چوب را در زنجیره‌ی غذایی خود جا بدهند. سگ آبی یکی از مشهورترین موجودات چوب‌خوار در سراسر جهان است؛ که تقریبا برای همه‌ی ما آشناست. نشخوارکنندگان بسیاری هم مانند آهو و گوزن شمالی، در غذای خود چوب و شاخ و برگ درختان را جا می‌دهند و حتی خرگوش‌های متواضع و فروتن ما هم گاهی اوقات در حوالی زمستان، به خوردن چوب روی می‌آورند. تمامی این موجودات، به کمک باکتری‌های موجود در دستگاه گوارش خود می‌توانند چوب را در زنجیره‌ی غذایی خود جای دهند. نشخوار کنندگان در دستگاه گوارش چند حفره‌ای خود، میزبان تعداد بی‌شماری از باکتری‌ها چوب‌خوار هستند که با آن‌ها هم‌زیستی می‌کنند و در شکمبه‌ی این حیوانات که به عنوان اولین حفره‌ی دستگاه گوارش‌شان مشهور است؛ لانه کرده‌اند. حیوانات دیگری مانند سگ آبی و خرگوش، تنها چیزهایی را می‌خورند که دستگاه گوارش‌شان می‌تواند هضم کند. بنابراین تمام چیزهایی که دستگاه گوارششان از پس هضم آن برنمی‌آید؛ چند بار از دستگاه گوارش‌شان خواهد گذاشت. بنابراین باکتری‌های مفید فرصت بیشتری برای هضم این مواد دارند.

سایر حیوانات

موجودات چوب‌خوار دیگری هم در جهان وجود دارند. موریانه‌ی دریایی و کرم کشتی، از دیگر مثال‌های این امر هستند. کرم‌های کشتی، حلزون‌های دو کپه‌ای نرم تن آب شور هستند که شهرت بدی برای نابودی و خراب کردن تخته‌های چوب بدنه کشتی دارند. درست مانند سایر موجودات چوب‌خوار، این کرم‌ها نیز دارای باکتری‌های هم‌زیست هستند که مواد غذایی سخت‌هضمی مانند چوب را برایشان تجزیه کرده و هضم می‌کند. موریانه‌های دریایی نیز از جمله سخت‌ پوستانی‌ هستند که اشتهای عجیبی برای خوردن باکتری‌هایی دارند؛ که که به چوب‌هایی که زیر سطح آب قرار داشته‌اند، می‌چسبند. این سخت پوستان همین که باکتری‌های محبوب خود را مشاهده می‌کنند؛ سریع چوب را سوراخ کرده و آن‌ها را گیر می‌اندازند. به همین دلیل است که برخی از چوب‌های زیر سطح دریا دارای خوردگی، سوراخ و شکاف‌های عمیق است و در نهایت نابود و خراب می‎شود.