مننژیت علل، علائم و درمان آن

Neisseria meningitidis باکتری نانشریا مننژیت

Neisseria meningitidis ک نوع خاص از باکتری است که به طور معمول در بینی و گلو افراد مشاهده می شود. در موارد نادر ، این باکتری می تواند وارد جریان خون شود و به مایعات اطراف مغز و نخاع برود و باعث بیماری ای شود که به بیماری مننگوکوک meningococcal معروف است. این نوع بسیار مسری است و می تواند به سرعت در محیط های بزرگ مانند مدارس و خوابگاه های دانشجویی گسترش یابد.

Streptococcus pneumoniae باکتری استرپتوکوک

باکتری استرپتوکوک پنومونیه می تواند باعث مننژیت پنوموکوکی شود که جدی ترین شکل مننژیت باکتریایی است.

Haemophilus باکتری هموفیل

باکتری Hib به طور معمول کودکان زیر ۵ سال را تحت تأثیر قرار می دهد. این بیماری در یک مورد سبب ابتلاء گسترده کودکان خردسال ایالات متحده به بیماری مننژیت شده است. این باکتری تقریباً دیگر در این کشور ریشه کن شده محسوب می شود زیرا واکسیناسیون نوزادان علیه Hib در سال ۱۹۸۹ موفق به کنترل آن شد.

علائم و نشانه های مننژیت – درمان مننژیت

Listeria monocytogenes باکتری لیستریا مونوسیتوژنز

به گفته بیمارستان عمومی ماساچوست، لیستریا مونوسیتوژنز نوعی باکتری است که به عامل عمده شیوع بیماری مننژیت در نوزادان، زنان باردار، بزرگسالان بالای ۶۰ سال و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف در چند دهه گذشته تبدیل شده است. بر اساس گزارش مرکز کنترل و بیماری های آمریکا، شایع ترین علت مننژیت ویروسی در ایالات متحده، انتروو ویروس هایی غیر از فلج اطفال مانند ویروس های دیگر چون ویروس هایی که باعث ایجاد اوریون، تبخال و آبله مرغان، سرخک، آنفولانزا و اربوویروس منتقل شده از پشه می شوند (مانند ویروس West Nile) نیز می توانند باعث عفونت شوند.

این ویروس ها در گلو و مدفوع افراد آلوده یافت می شوند و از طریق سرفه یا عطسه یا تماس با مواد دفع شده توسط افراد آلوده قابل انتقال اند.

مننژیت های قارچی

گاهی عامل ابتلاء به مننژیت قارچی است؛ این مورد عمدتاً در آمریکا مشاهده نشده است. هنگامی که هاگ های قارچ های عامل بیماری که در خاک یا چوب های پوسیده زندگی می کنند در هوا آزاد شده و توسط فرد سالم تنفس شوند؛ آن گاه فرد به مننژیت مبتلا می شود. این بیماری تقریباً همیشه در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند و یا به یک بیماری زمینه ای چون اچ آی وی مبتلا هستند و یا این که پیوند عضو انجام داده اند؛ بیش از دیگران امکان ظهور و ابتلاء دارد.

علائم و نشانه های مننژیت – درمان مننژیت

آیا مننژیت واگیردار است؟

بله بیماری مننژیت واگیردار است مننژیت باکتریایی با تماس با ترشحات تنفسی که از گلوی فرد آلوده به این بیماری خارج می شود مانند سرفه، عطسه، بوسیدن یا به اشتراک گذاشتن غذا نوشیدنی و ظروف غذایی مشترک قابل انتقال به دیگری است. لذا بچه های که به مدرسه می روند؛ داشجویان خوابگاه ها و سربازان سربازخانه های نظامی، به دلیل تعامل های اجتماعی و تماس مستقیم و رو در رو بیشتر با سایرین بیش از سایر گروه ها احتمال ابتلا به مننژیت را دارند.

تشخیص و درمان مننژیت

برای تشخیص مننژیت از فرد مشکوک به آن آزمایش های تخصصی گرفته می شود که عمدتاً شامل شیر نخاعی (سوراخ کمر) است. این آزمایش نمونه ای از مایعات اطراف نخاع را استخراج می کند تا تحلیل کند که علت مننژیت کدام یک از موارد است؛ منظور از علت مننژیت عاملی است که سبب بروز آن در فرد شده است که همان طور که اشاره شد عامل مننژیت ممکن است باکتریایی، ویروسی و قارچی باشد.
آزمایش های تشخیصی مننژیت به طور قابل توجهی در طول سال ها پیشرفت کرده اند و در تشخیص علت مننژیت خطای پایینی دارند و نتایج حاصل از آن ها در کم ترین زمان ممکن یعنی حداکثر چند ساعت آماده می شود.
در کنار آزمایش های اصلی تشخیص مننژیت آزمایشات تصویربرداری از مغز، مانند سی تی اسکن یا MRI نیز ممکن است پزشکان را در تشخیص التهاب مغز کمک کند.

علائم و نشانه های مننژیت – درمان مننژیت

درمان مننژیت باکتریایی

مننژیت باکتریایی یک بیماری جدی است که نیاز به بستری شدن در بیمارستان را در فرد مبتلا ایجاد می نماید؛ علائم آن می تواند بدون درمان سریع به کمک آنتی بیوتیک به سرعت تهدیدآمیز شود. خوشبختانه آنتی بیوتیک هایی وجود دارند که می توانند به طرز چشم گیر و موثری با باکتری عامل مننژیت بجنگند و آن را خنثی نمایند. هنگامی که فرد به مننژیت مشکوک است پزشک ممکن است برای درمان وی از طیف گسترده ای از آنتی بیوتیک ها استفاده نماید. این آنتی بیوتیک ها می توانند بسیاری از گونه های باکتری ها را هدف قرار دهند؛ اما به محض این که علت دقیق عفونت (باکتری، قارچ یا ویروس) مشخص شود؛ درمان بیماری توسط یک آنتی بیوتیک خاص متمرکز می شود (اگر علت بیماری ویروسی بود نمی توان از آنتی بیوتیک استفاده کرد).

بر اساس بررسی های مرکز کنترل و بیماری های ایالات متحده آمریکا،بیشتر افرادی که به مننژیت باکتریایی مبتلا هستند با کمک آنتی بیوتیک بهبود می یابند اما ممنژیت گاهی عوارض دارد که جبران ناپذیرند برای مثال برخی از این عوارض عبارتند از آسیب مغزی، کاهش شنوایی، ناتوانی در یادگیری و مشکلات حافظه در نتیجه عفونت ناشی از بیماری.

بیشتر بخوانید : بیماری ایدز یا اچ آی وی

علائم و نشانه های مننژیت – درمان مننژیت

درمان مننژیت ویروسی

هیچ درمانی خاص برای مننژیت ویروسی به غیر از استراحت ، مایعات و تسکین دهنده ضد درد وجود ندارد. بر اساس گزارش مرکز کنترل و بیماری های آمریکا، بیشتر افراد مبتلا به نوع خفیف عفونت ویروسی مننژیت طی ۷ تا ۱۰ روز بهبود می یابند.

درمان مننژیت قارچی

مننژیت قارچی با دوزهای زیادی از داروهای ضد قارچ که اغلب به صورت داخل وریدی تجویز می شوند، درمان می شود.

علائم و نشانه های مننژیت – درمان مننژیت

جلوگیری از ابتلا به مننژیت

واکسن های خوبی وجود دارند که می توانند فرد را در برابر مننژیت محافظت نمایند. این واکسن ها از شایع ترین دلایل مننژیت باکتریایی جلوگیری می کنند. توسعه واکسن آنفولانزا (b (Hib در آمریکا توانسته است که در کنار کنترل آنفولانزا، در ریشه کن کردن مننژیت باکتریایی نیز موثر باشد.

واکسن های زیر می توانند به جلوگیری از مننژیت باکتریایی کمک کنند:

• واکسن H. آنفلوانزا نوع (b (Hib، که به طور معمول به صورت یک سری سه یا چهار بخشی از واکسن های معمول دوران کودکی که از ۲ ماهگی شروع می شود را شامل می شود.
• واکسن meningococcal conjugate که به طور معمول برای جلوگیری از مننژیت به بچه های ۱۱ تا ۱۲ ساله داده می شود و می تواند از عفونت باکتریایی مننژیت جلوگیری کند. دوز دوم در سن ۱۶ سالگی توصیه می شود. دانشجویان سال اول دانشگاه که در خوابگاه ها زندگی می کنند و سربازان وظیفه که قبلاً واکسینه نشده اند نیز توصیه می شود که از دوم این واکسن استفاده کنند.

علائم و نشانه های مننژیت – درمان مننژیت

• دو واکسن دیگر واکسن مننژوکوک سرووگروپ B و واکسن پلی ساکارید پنوموکوکی ۲۳-valent هستند که ممکن است برای کودکان یا بزرگسالان در معرض خطر مننژیت توصیه شوند.

  بیشتر ویروس هایی که باعث مننژیت ویروسی می شوند با واکسن قابل پیشگیری نیستند. به گفته مرکز کنترل و بیماری های آمریکا، بهترین راه های جلوگیری از مننژیت ویروسی مراقبت های بهداشتی و رعایت بهداشت فردی است.