پروپوفول (Propofol)

• توسط : معصومه حیدری
• در : ۱۴۰۰-۰۳-۰۴
• در : داروهای صنعتی

مقدمه

پروپوفول (Propofol) نوعی داروی بیهوشی است که در زمان عمل جراحی از این دارو استفاده خواهد شد. این دارو می تواند اثرات آرامبخشی نیز داشته باشد. داروی پروپوفول خیلی سریع در بدن توزيع شده و به سیستم عصبی مرکزی نيز وارد می ‌شود. خروج پروپوفول از سیستم عصبی مرکزی (CNS) نیز به سرعت انجام می شود. به همین خاطر طول اثر پروپوفول كوتاه مدت است. در ادامه بیش تر با کاربردها، تداخلات و عوارض جانبی پروپوفول (Propofol) آشنا خواهیم شد.

پروپوفول چیست؟ کاربردهای آن کدام است؟

نام عمومی: پروپوفول (Propofol)
نام تجاری: Diprivan ،Propoven

آشنایی با کاربردها، تداخلات و عوارض جانبی پروپوفول (Propofol)

• پروپوفول (دیپریوان) موجب کاهش فعالیت مغز و سیستم عصبی می شود.
• از داروی مورد نظر جهت شروع بیهوشی و نگه داری بیهوشی عمومی در زمان جراحی و یا سایر اقدامات پزشکی استفاده می شود. پروپوفول برای بزرگسالان و کودکان ۲ ماه به بالا مورد استفاده قرار می گیرد.
• از دیگر کاربردهای پروپوفول، آرامش بخشی در بیماران تحت مراقبت های ویژه که به دستگاه تنفس مکانیکی (دستگاه تنفس) نیاز دارند، می باشد.

حداکثر زمان اثر بخشی پروپوفول حدود ۲ دقیقه و در برخی موارد بین ۵ الی ۱۰ دقیقه خواهد بود.

تذکرات دارویی

لازم است تا پیش از دریافت پروپوفول، در مورد تمام شرایط پزشکی و آلرژی هایی که دارید با پزشک تان صحبت کنید. همچنین اگر باردار هستید یا اگر قصد بارداری دارید و یا در صورتی که کودک شیرخوار دارید و به کودک شیر می دهید، این موضوعات را با پزشک تان در میان بگذارید. زیرا در برخی موارد ممکن است درمانتان با این دارو انجام نشود.

بیشتر بخوانید : ایزوفلوران (Isoflurane)

در صورتی که به تخم مرغ، محصولات تخم مرغ، دانه های سویا و یا سایر محصولات سویا، حساسیت دارید، مصرف پروپوفول برای شما توصیه نمی شود.

نکاتی قابل توجه قبل از مصرف دارو

آشنایی با کاربردها، تداخلات و عوارض جانبی پروپوفول (Propofol)

در صورت حساسیت به دارو، نباید از پروپوفول استفاده کنید. در صورتی که به تخم مرغ، محصولات تخم مرغ، دانه های سویا و یا سایر محصولات سویا، حساسیت دارید، لازم است تا با پزشک تان در این خصوص صحبت کنید.

به طور کلی، برای درمان با هر دارویی از جمله پروپوفول در ابتدا باید مطمئن شویم که داروی دریافتی برای ما بی خطر و مفید خواهد بود، بنابراین قبل از دریافت دارو باید نسبت به مشکلات سلامتی تان با پزشک مشورت نمایید تا دارویی با کم ترین عوارض و بیش ترین تاثیرگذاری تجویز شود. از جمله مشکلات سلامتی که قبل از مصرف پروپوفول باید در نظر گرفته شده و درمورد آن ها با پزشک مشورت نمود، شامل موارد زیر است:

• صرع یا سایر اختلالات تشنجی
• کلسترول یا تری گلیسیرید (نوعی چربی در خون) بالا
• بیماری کبدی یا کلیوی

استفاده از داروهای بیهوشی در اواخر بارداری، می تواند بر رشد مغزی جنین و یا کودکان زیر ۳ سال اختلال ایجاد کند. تاثیرات منفی این داروها ممکن است زمانی بیش تر شود که از داروهای بیهوشی برای مدت ۳ ساعت یا بیش تر و یا مکررا، استفاده می شود. تاثیرات منفی این داروها بر رشد مغز، می تواند مشکلاتی در یادگیری و یا مشکلاتی رفتاری ایجاد کند.

در مطالعات حیوانی، اثرات منفی داروهای بیهوشی بر روی مغز، مشاهده شده است. با این وجود، مطالعاتی که بر روی انسان ها انجام شده، تأثیرات منفی احتمالی این داروها بر روی رفتارها و یادگیری افرادی که برای مدت کوتاهی و تنها یک بار از داروهای بیهوشی استفاده کرده اند، مشخص نشده است و در این زمینه تحقیقات بیش تری نیاز است.

در برخی موارد، ممکن است پزشک، عمل جراحی را به دلیل همین خطرات احتمالی به تعویق بیندازد. اما در مواردی که ممکن است زندگی شخص در خطر باشد، اورژانس های پزشکی و یا نیاز به جراحی به دلیل اصلاح برخی نواقص مادرزادی، درمان ها ممکن است به تأخیر نیفتند.

بیشتر بخوانید : داروی آتراکوریم (Atracurium)

در مورد تمام داروهایی که در حین جراحی برای شما استفاده خواهد شد، با پزشک تان صحبت کنید تا اطلاعات کافی در مورد داروهای مورد استفاده در اختیار داشته باشید. همچنین از پزشک تان بپرسید که جراحی چقدر طول خواهد کشید؟

داروی مورد نظر (پروپوفول) می تواند به شیر مادر منتقل شود، در نتیجه ممکن است این دارو به کودک شیرخوار آسیب برساند. با این وجود، همان طور که پروپوفول به سرعت اثر می کند، به سرعت هم از بدن خارج می شود و اکثر خانم ها به محض به هوش آمدن و هوشیاری کامل، می توانند شیردهی را از آغاز کنند.

چگونگی استفاده از پروپوفول

آشنایی با کاربردها، تداخلات و عوارض جانبی پروپوفول (Propofol)

• تزریق پروپوفول از طریق IV یا داخل وریدی است و یکی از ارائه دهندگان خدمات بهداشتی این تزریق را برای شما انجام خواهد داد.
• پس از تزریق این دارو خیلی سریع بیهوش خواهید شد.
• در شرایط استفاده از پروپوفول، باید تنفس، فشار خون، سطح اکسیژن، عملکرد کلیه ها و سایر علائم حیاتی تان به دقت مورد بررسی قرار گرفته، کنترل شوند.

فراموشی دوز مصرفی دارو

از آن جا که داروی مورد نظر توسط یکی از متخصصین مراقبت های بهداشتی و در محیطی پزشکی تزریق می شود، پس فراموشی دوز مصرفی دارو وجود نخواهد داشت.

مصرف بیش از حد از دارو

از آن جا که داروی پروپوفول توسط یکی از متخصصین مراقبت های بهداشتی در یک محیط پزشکی تزریق خواهد شد، لذا احتمالا مصرف بیش از حد از دارو وجود نخواهد داشت.

نکاتی قابل توجه پس از دریافت دارو

از آن جا که مصرف پروپوفول موجب خواب آلودگی شدید و سرگیجه ای که ممکن است چند ساعت طول بکشد، می شود، لذا پس از جراحی به یک همراه نیاز خواهید داشت که به شما کمک کند تا بدون مشکل به منزل برسید. حداقل ۲۴ ساعت بعد از دریافت پروپوفول، کارهایی که مجبور به بیداری هستید و یا اموری که نیاز به هوشیاری کامل دارد از جمله رانندگی را خودتان انجام ندهید.

عوارض جانبی پروپوفول (Propofol)

آشنایی با کاربردها، تداخلات و عوارض جانبی پروپوفول (Propofol)

در صورت مشاهده هر یک از نشانه ها و علائم واکنش های آلرژیکی به پروپوفول از جمله کهیر، مشکلات تنفسی، تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو، به اورژانس مراجعه کنید.

استفاده طولانی مدت از این دارو می تواند منجر به سندرمی به نام سندرم تزریق پروفول (Propfol Infusion Syndrome) شود. این سندرم می تواند منجر به مرگ شود.

در صورت داشتن علائم و نشانه هایی از جمله موارد زیر، لازم است تا فوراً به پزشک تان اطلاع دهید:

• احساس سبکی سر حتی پس از احساس هوشیاری
• تنفسی ضعیف یا سطحی
• درد یا ناراحتی شدید در محل تزریق دارو

عوارض جانبی شایع داروی پروپوفول ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خارش یا بثورات خفیف
• ضربان قلب سریع یا آهسته
• سوزشی مختصر در اطراف سوزن IV

عوارض جانبی داروی پروپوفول، محدود به موارد ذکر شده در بالا نیست و ممکن است در افراد مختلف، عوارض دیگری نیز رخ دهد. پس برای مشاوره پزشکی درباره عوارض جانبی داروی مورد نظر می توانید با پزشک تان تماس بگیرید.

چه داروهایی بر پروپوفول تأثیر می گذارد؟ (تداخلات دارویی)

آشنایی با کاربردها، تداخلات و عوارض جانبی پروپوفول (Propofol)

مصرف هم زمان بسیاری از داروها، می توانند موجب بروز عوارض ناخواسته و آزار دهنده شود. مصرف سایر داروهایی که باعث خواب آلودگی و یا کند شدن تنفس تان می شود، در حین این که تحت درمان با پروپوفول نیز هستید، می تواند عوارض جانبی شدیدتر و خطرناک تری ایجاد کنند. لذا لازم است تا پیش از مصرف قرص های خواب آور، داروهای ضد درد مخدر، داروهای ضد سرفه، شل کننده های عضلات و یا داروهای اضطراب، افسردگی یا تشنج (به ویژه اسید والپروئیک) با پزشک تان مشورت نمایید.

علاوه بر موارد ذکر شده، بسیاری از داروها از جمله داروهای تجویز شده و بدون نسخه، ویتامین ها و محصولات گیاهی می توانند با پروپوفول تداخل ایجاد کنند. لذا در طول دوره درمان با داروی مورد نظر، می بایست در مورد تمام داروهایی که استفاده می کنید، داروهایی که مصرف شان را آغاز و یا قطع می کنید، با پزشک تان مشورت نمایید.

همیشه به خاطر داشته باشید که نباید داروی پروپوفول و دیگر داروها را در دسترس کودکان قرار دهید، هرگز داروهای خود را با دیگران به اشتراک نگذارید، حتی اگر علائمی شبیه به علائم شما را داشته باشند و این دارو را فقط برای موارد تجویز شده استفاده کنید.

همواره با پزشک و یا ارائه دهندگان خدمات بهداشتی مشورت کنید تا مطمئن شوید که اطلاعاتی که در این صفحه نمایش داده شده، در مورد شرایط شخصی شما نیز صدق می کند.

کلام پایانی

از پروپوفول (Propofol) برای شروع بیهوشی و یا نگه داری بیهوشی در زمان عمل جراحی استفاده می شود. این دارو دارای اثرات آرامبخشی در بیماران تحت مراقبت های ویژه که از دستگاه تنفس مکانیکی (دستگاه تنفس) استفاده می کنند نیز می باشد. پروپوفول دارویی بسیار سریع الاثر است و البته به سرعت نیز از بدن خارج می شود. از عوارض جانبی این دارو می توان به تنفس ضعیف یا سطحی، درد در محل تزریق، خارش یا بثورات پوستی، ضربان قلب سریع یا آهسته اشاره کرد.