پروپرانولول (Propranolol)

• توسط : معصومه حیدری
• در : ۱۴۰۰-۰۳-۰۴
• در : داروهای صنعتی

مقدمه

یکی از داروهایی که برای درمان فشار خون مورد استفاده قرار می گیرد، پروپرانولول (Propranolol) است. اما اگر مبتلا به بیمارهای جدی قلبی نظیر سندرم سینوس بیمار یا بلوک AV هستید، نباید از این دارو استفاده نمایید. پروپرانولول می تواند عوارض جانبی ایجاد کند، از عوارض جانبی پروپرانولول (Propranolol) می توان به ایجاد مشکلات تنفسی، بینایی و کبدی اشاره کرد. این دارو همچنین می تواند بر قند خون نیز تاثیر بگذارد.

پروپرانولول چیست؟ کاربردهای آن کدام است؟

نام عمومی: پروپرانولول (طرفدار PRAN آه لول)
نام تجاری: Hemangeol ،Inderal LA ،Inderal XL ،InnoPran XL ،Inderal

آشنایی با کاربردها، تداخلات دارویی و عوارض جانبی پروپرانولول (Propranolol)

• پروپرانولول از جمله بتا بلاکرها است. (بتا بلاکرها بر قلب و گردش خون (از طریق رگ ها و عروق) تأثیر می گذارند.)
• از داروی مورد نظر برای درمان لرزش، آنژین (درد قفسه سینه)، فشار خون بالا (hypertension)، اختلالات ریتم قلب و سایر بیماری های قلبی یا گردش خون استفاده می شود. همچنین پروپرانولول برای درمان و یا پیشگیری از حملات قلبی و کاهش شدت و دفعات سردردهای میگرنی نیز کاربرد دارد.
• از Hemangeol (پروپرانولول مایع خوراکی ۴٫۲۸ میلی گرم ) برای درمان نوعی بیماری ژنتیکی به نام همانژیوم در نوزادانی که حداقل دارای ۵ هفته سن هستند، استفاده می شود. همانژیوم (Hemangioma) نوعی تومور خوش خیم بوده که از سلول های جدار رگ های خونی نشات می گیرد. به طوری که این عروق خونی رشدهای خوش خیم (غیر سرطانی) ایجاد کرده که می توانند به لکه های قرمز و یا زخم هایی بر روی پوست تبدیل شوند. علاوه بر این همانژیوم می تواند موجب بروز عوارضی جدی تر در داخل بدن از جمله در کبد، مغز یا دستگاه گوارش شود.

از داروی مورد نظر (پروپرانولول) ممکن است برای مواردی که در این راهنمای دارویی ذکر نشده است نیز استفاده شود.

تذکرات دارویی

• در صورت ابتلا به مشکلاتی از جمله آسم و ضربان قلب بسیار کند و یا ابتلا به بیمارهای جدی قلبی از جمله سندرم سینوس بیمار یا بلوک AV، نباید پروپرانولول را مورد استفاده قرار دهید.
• از پروپرانولول مایع خوراکی Hemangeol، نباید برای نوزادانی که وزنشان کم تر از ۴٫۵ پوند است، استفاده کرد.

نکاتی قابل توجه قبل از مصرف دارو

آشنایی با کاربردها، تداخلات دارویی و عوارض جانبی پروپرانولول (Propranolol)

در صورت وجود حساسیت به داروی پروپرانولول و یا در صورتی که به موارد زیر مبتلا هستید، نباید داروی مورد نظر را مورد استفاده قرار دهید:

بیشتر بخوانید : لوزارتان

• آسم
• ضربان های قلب بسیار آهسته ای که باعث از حال رفتن تان می شود.
• ابتلا به بیماری های قلبی جدی از جمله سندرم سینوس بیمار یا بلوک AV (مگر این که از ضربان ساز استفاده می کنید).
• از پروپرانولول مایع خوراکی Hemangeol، نباید برای نوزادانی که وزنشان کم تر از ۴٫۵ پوند است، استفاده کرد.

به طور کلی، برای درمان با هر دارویی از جمله پروپرانولول در ابتدا باید مطمئن شویم که داروی دریافتی برای ما بی خطر و مفید خواهد بود، بنابراین قبل از دریافت دارو باید نسبت به مشکلات سلامتی تان با پزشک مشورت نمایید تا دارویی با کم ترین عوارض و بیش ترین تاثیرگذاری تجویز شود. از جمله مشکلات سلامتی که قبل از مصرف پروپرانولول باید در نظر گرفته شده و در مورد آن ها با پزشک مشورت نمود، شامل موارد زیر است:

• ابتلا به اختلالات عضلانی
• برونشیت، آمفیزم یا سایر اختلالات تنفسی
• پایین بودن قند خون یا دیابت (پروپرانولول می تواند موجب کاهش قند خونتان شود.)
• ضربان قلب آهسته، فشار خون پایین
• نارسایی احتقانی قلب
• افسردگی
• بیماری کبدی و یا کلیوی
• اختلالات تیروئیدی
• فئوکروموسیتوما (تومور غده فوق کلیه)
• مشکلات مربوط به گردش خون (مانند سندرم رینود)

آسیب رسانی و مضر بودن داروی پروپرانولول در دوران بارداری به جنین هنوز مشخص نشده است. بنابراین در صورتی که باردار هستید و یا اگر قصد بارداری در زمان استفاده از پروپرانولول را دارید، پزشک تان را از این موضوع مطلع سازید.

این دارو می تواند به شیر مادر منتقل شده و ممکن است موجب آسیب به کودک شیرخوار شود. بنابراین اگر در دوران شیردهی هستید و به کودک می دهید، لازم است تا با پزشک تان در مورد این شرایط صحبت کنید.

چگونگی استفاده از پروپرانولول

آشنایی با کاربردها، تداخلات دارویی و عوارض جانبی پروپرانولول (Propranolol)

• دارو را باید بر طبق دستورالعمل های روی جعبه دارو و یا نسخه تجویزی پزشک مصرف کنید. زیرا گاهی اوقات، برای دریافت بهترین اثر بخشی، ممکن است دوز مصرفی تان توسط پزشک تغییر داده شود. داروی پروپرانولول را با مقادیری بیش تر یا کم تر و یا بیش تر از مدت توصیه شده مصرف نکنید.
• پروپرانولول در بزرگسالان، می تواند به همراه غذا و یا بدون آن استفاده شود، اما لازم است تا در هر بار مصرف دارو به یک روش عمل کنید.
• مهم است که این دارو را هر روز، در زمانی مشخصی مصرف کنید.
• کپسول ها را خرد نکنید، آن ها را نجوید، نشکنید و یا باز نکنید. کپسول ها را به طور کامل قورت دهید.
• همانژول باید در حین تغذیه و یا پس از غذا به نوزاد داده شود. فاصله دوزها از هم باید حداقل ۹ ساعت باشند. از آن جا که دوزهای همانژول بر اساس وزن کودک تعیین می شود، لذا هر گونه تغییر در وزن کودک می تواند بر دوز مصرفی کودکتان تأثیر بگذارد. بنابراین در زمان مصرف این دارو وزن نوزاد را بررسی کنید و در هنگام تغییر وزن، با پزشک تان مشورت نمایید.
• در صورت بروز علائمی مانند استفراغ و یا از دست دادن اشتها در کودکی که همانژول مصرف می کند، لازم تا با پزشک تان در این رابطه صحبت کنید.
• برای اندازه گیری دوزهای داروی مایع از سرنگ دوز ارائه شده یا قاشق مخصوص اندازه گیری دوزها و یا فنجان دارو استفاده کنید. اما اگر وسیله ای برای اندازه گیری دوزها ندارید، لازم است تا از طریق داروساز تان، یک مورد را تهیه نمایید.
• همانژول مایع را تکان ندهید.
• در زمان مصرف دارو می بایست فشار خون تان به طور مرتب مورد بررسی قرار گیرد.
• در شرایطی ممکن نیاز باشد تا پروپرانولول را برای مدت کوتاهی قطع نمایید. بنابراین اگر نیاز به جراحی دارید، لازم است تا پیش از موعد جراحی به جراحتان اطلاع دهید که از داروی پروپرانولول استفاده می کنید. در این شرایط ممکن است نیاز باشد که برای مدت کوتاهی مصرف دارو را قطع کنید.
• دوزهای پروپرانولول را به طور مرتب مصرف کنید و استفاده از این دارو را نباید به طور ناگهانی قطع کنید. زیرا قطع ناگهانی دارو ممکن است موجب بدتر شدن شرایط تان شود. بنابراین جهت کاهش دوزهای مصرفی، می بایست بر طبق دستورالعمل های پزشکتان عمل نمایید.
• پروپرانولول با آزمایش های پزشکی خاصی می تواند نتایج غیر معمول ایجاد کند. لذا به پزشکانی که معالجات شما را دنبال می کنند اطلاع دهید که از این دارو استفاده می کنید.
• در صورتی که از داروی پروپرانولول برای درمان فشار خون بالا استفاده می کنید، لازم است تا دوره درمان را کامل کنید و حتی اگر احساس می کنید که علائم تان برطرف شده اند هم، مصرف این دارو را نباید قطع کنید. زیرا فشار خون بالا اغلب بدون علامت رخ می دهد. در شرایطی حتی ممکن است تا پایان عمر، نیاز باشد تا از داروهای فشار خون استفاده کنید.
• مصرف پروپرانولول در کنار داشتن یک برنامه و رژیم غذایی مناسب، ورزش و کنترل وزن، نتایج مثبتی را به همراه خواهد داشت. رژیم مناسب خود را با کمک پزشک بیابید و بر طبق دستورالعمل های پزشک تان در مورد رژیم غذایی، مصرف داروها و یا انجام تمرینات ورزشی عمل کنید.
• داروی پروپرانولول را باید در دمای اتاق و به دور از رطوبت و گرما نگه داری کنید. از یخ زدن دارو جلوگیری کنید و ۲ ماه پس از باز کردن بطری، همانژل های باقی مانده را دور بریزید.

فراموشی دوز مصرفی دارو

پروپرانولول عادی (کوتاه اثر): دوز فراموش شده را می بایست به محض یادآوری مصرف کنید. در صورتی که تا دوز بعدی تان کم تر از ۴ ساعت زمان باقی مانده باشد، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید.

پروپرانولول طولانی اثر (ایندرال LA، اینوپران XL و غیره): می بایست به محض یادآوری، دوز فراموش شده را مصرف کنید. اما در صورتی که تا دوز بعدی تان کم تر از ۸ ساعت زمان باقی مانده، لازم است تا از دوز فراموش شده صرف نظر کنید.

• برای جبران نوبت فراموش شده، نباید دارویی اضافه تر استفاده شود.

مصرف بیش از حد از داروی پروپرانولول

در صورت استفاده بیش از حد از دارو و بروز علائم اوردوز، باید به اورژانس مراجعه کنید. علائم مصرف بیش از حد و اوردوز ممکن است شامل سفتی عضلات، توهم، ضربان قلب سریع یا ناهماهنگ، سرگیجه، ضعف و یا از حال رفتن باشد.

نکاتی قابل توجه حین مصرف داروی پروپرانولول

آشنایی با کاربردها، تداخلات دارویی و عوارض جانبی پروپرانولول (Propranolol)

در زمان استفاده از داروی مورد نظر، باید از مصرف مشروبات الکلی خودداری کنید. زیرا این کار ممکن است باعث افزایس سطح پروپرانولول خونتان شود.

از تغییر وضعیت ناگهانی و خیلی سریع از حالت نشسته یا خوابیده به حالت ایستاده خودداری کنید، در صورت عدم رعایت این موضوع ممکن است احساس سرگیجه به شما دست دهد. لذا برای جلوگیری از خطر سقوط و افتادن، باید آهسته بایستید.

عوارض جانبی پروپرانولول (Propranolol)

آشنایی با کاربردها، تداخلات دارویی و عوارض جانبی پروپرانولول (Propranolol)

آیا این دارو دارای عوارض جانبی است؟ عوارض جانبی پروپرانولول (Propranolol) به چه صورت است؟

در صورت مشاهده هر یک از نشانه ها و علائم واکنش های آلرژیکی به پروپرانولول از جمله کهیر، مشکلات تنفسی، تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو، به اورژانس مراجعه کنید.

در صورت بروز عوارض و نشانه هایی در حین مصرف دارو، از جمله موارد زیر، فورا پزشک تان را مطلع سازید:

• ضربان قلب آهسته یا ناهماهنگ
• احساس سبکی سر
• خس خس سینه یا مشکلات تنفسی
• تنگی نفس (حتی با به صورت خفیف)، تورم، افزایش سریع وزن
• ضعف ناگهانی، مشکلات بینایی و یا از دست دادن هماهنگی در بدن (به ویژه در کودکان مبتلا به همانژیوم که بر صورت یا سر تأثیر می گذارد.)
• احساس سرما در دست و پاها
• افسردگی، گیجی، توهم
• مشکلات کبدی – حالت تهوع، درد بالای معده، خارش، احساس خستگی، از دست دادن اشتها، ادرار تیره رنگ، مدفوع به رنگ خاک رس، زردی (زردی پوست یا چشم)
• قند خون پایین – سردرد، گرسنگی، ضعف، تعریق، گیجی، تحریک پذیری، سرگیجه، ضربان قلب سریع، یا احساس بی حوصلگی
• قند خون پایین در کودکان – پوستی رنگ پریده، پوستی آبی یا بنفش، تعریق، احساس سرفه، گریه، تمایل به غذا خوردن، احساس سرما، خواب آلودگی، ضعف یا تنفس سطحی (تنفس ممکن است برای مدت کوتاهی قطع شود) ، تشنج یا از دست دادن هوشیاری
• واکنش های شدید پوستی – تب، گلودرد، تورم در صورت یا زبان، سوزش در چشم، درد پوستی، به دنبال آن راش پوستی قرمز یا بنفش گسترشی (به خصوص در صورت یا بالاتنه) که باعث تاول و پوسته پوسته شدن پوست می شود.

عوارض جانبی معمول این دارو ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• حالت تهوع و استفراغ، اسهال، یبوست، گرفتگی معده
• کاهش میل جنسی، ناتوانی جنسی یا مشکلات در ارگاسم
• مشکلات خواب (بی خوابی)
• احساس خستگی

عوارض جانبی داروی پروپرانولول، محدود به موارد ذکر شده در بالا نیست و ممکن است در افراد مختلف، عوارض دیگری نیز رخ دهد. پس برای مشاوره پزشکی درباره عوارض جانبی داروی مورد نظر می توانید با پزشک تان صحبت نمایید.

چه داروهایی بر پروپرانولول تأثیر می گذارد؟ (تداخلات دارویی)

آشنایی با کاربردها، تداخلات دارویی و عوارض جانبی پروپرانولول (Propranolol)

مصرف هم زمان بسیاری از داروها، می تواند موجب بروز عوارض ناخواسته و آزار دهنده شود. لذا در طول دوره درمان با داروی مورد نظر، می بایست در مورد تمام داروهایی که استفاده می کنید، داروهایی که مصرف شان را آغاز و یا قطع می کنید، با پزشک تان مشورت نمایید. از جمله موارد زیر:

• رقیق کننده های خون – وارفارین، کومادین، ​​ژانتوون
• داروهای ضد افسردگی – آمیتریپتیلین، کلومیپرامین، دسیپرامین، ایمی پرامین و سایر موارد
• داروهایی برای درمان فشار خون بالا یا اختلالات پروستات – دوکسازوسین، پرازوسین، ترازوسین
• داروهای فشار خون یا قلب – آمیودارون، دیلتیازم، پروپافنون، کینیدین، ​​وراپامیل و سایر داروها
• NSAIDs (داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی) – آسپیرین، ایبوپروفن (Advil ،Motrin)، ناپروکسن (Aleve)، سلکوکسیب، دیکلوفناک، ایندومتاسین، ملوکسیکام و غیره
• داروهای استروئیدی – پردنیزون و غیره

علاوه بر موارد ذکر شده، بسیاری از داروها از جمله داروهای تجویز شده و بدون نسخه، ویتامین ها و محصولات گیاهی می توانند با پروپرانولول تداخل ایجاد کنند. لذا در طول دوره درمان با این محصول، در مورد تمام داروهایی که استفاده می کنید به پزشک خود اطلاع دهید و نباید بدون مشورت با پزشک تان، مصرف داروی جدیدی را شروع کنید.

همیشه به خاطر داشته باشید که نباید داروی پروپرانولول و دیگر داروها را در دسترس کودکان قرار دهید، هرگز داروهای خود را با دیگران به اشتراک نگذارید، حتی اگر علائمی شبیه به علائم شما را داشته باشند و این دارو را فقط برای موارد تجویز شده استفاده کنید.

همواره با پزشک و یا ارائه دهندگان خدمات بهداشتی مشورت کنید تا مطمئن شوید که اطلاعاتی که در این صفحه نمایش داده شده، در مورد شرایط شخصی شما نیز صدق می کند.

کلام پایانی

پروپرانولول از خانواده بتابلاکرها است که از کاربردهای این دارو می توان به درمان لرزش، آنژین، فشار خون بالا، اختلالات ریتم قلب و سایر بیماری های قلبی یا گردش خون، درمان و یا پیشگیری از حملات قلبی و کاهش شدت و دفعات سردردهای میگرنی اشاره نمود. همچنین از پروپرانولول مایع خوراکی برای درمان همانژیوم، استفاده می شود. پروپرانولول را باید بر طبق تجویزات پزشک استفاده کرده و دارو را نباید به طور ناگهانی قطع نمود. ایجاد مشکلات تنفسی، بینایی و کبدی، افسردگی، مشکلات خواب و واکنش های شدید پوستی، برخی از عوارض جانبی پروپرانولول (Propranolol) می باشند.